[ Pobierz całość w formacie PDF ]
TECHNOLOGIA
Nagrywamy pierwsze
demo
Piotr Przelazy
Wiele zespoów po zagraniu kilku
lokalnych koncertów chce nagra
swoje pierwsze demo. Niektóre z nich
udaj si do profesjonalnych stu-
diów nagra, ale jest wcale niemaa
grupach tych, które postanawiaj
samodzielnie zarejestrowa taki
materia. To wanie dla nich powsta
ten artyku, w którym postaram si
opisa jak nagra demo, gdy do
dyspozycji mamy gara albo piwnic
i bardzo ograniczony budet.
towania naszego pomieszcze-
nia (a najlepiej pomieszczeń)
do nagrywania. Nie ma tutaj oczywi-
ście mowy o profesjonalnej adaptacji
akustycznej. Jeżeli jest taka możliwość
możemy wygłuszyć nasze pomiesz-
czenie np. kocami, wykładzinami
lub innymi materiałami pochłaniają-
cymi dźwięk, co w pewnym zakresie
poprawi jego akustykę. Można też spró-
bować wykleić pomieszczenie słynnymi
już, wykonanymi z masy papierowej
wytłoczkami służącymi do transportu
jajek, ale trzeba wiedzieć, że nie są to
ustroje akustyczne o idealnej charakte-
rystyce i jak każde rozwiązania amator-
skie mają swoje wady. W każdym razie
na potrzeby nagrania demo w zupeł-
ności wystarczą. Warto zadbać o „ścię-
cie” narożników pomieszczenia m.in.
za pomocą wytłoczek przyklejonych
pod kątem. Dobrze gdy mamy do dys-
pozycji dwa pomieszczenia znajdujące
się w pewnej odległości od siebie (np.
oddzielone trzecim pomieszczeniem).
Jedno z nich stanie się naszą zaimpro-
wizowaną reżyserką, gdzie umieścimy
sprzęt nagrywający. Poprzez izolację
tych pomieszczeń nie będzie tak bar-
dzo słychać grających instrumentów, co
poprawi znacznie komfort pracy realiza-
tora i całego zespołu.
Ustawienie mikro-
fonu wzgldem du-
ego bbna w zesta-
wie perkusyjnym ma
krytyczne znacze-
nie dla uzyskanego
brzmienia. Czym bli-
ej tylnej membra-
ny, tym dwik ma
wicej tzw. kliku.
Wysuwanie mikro-
fonu z bbna spra-
wia, e w dwiku
pojawia si wicej
buczcych, niskich
tonów.
miksera. Musi posiadać minimum 8,
a najlepiej 16 wejść mikrofonowych.
Przyda się zasilanie fantomowe przy-
najmniej w kilku kanałach, 3-pasmowa
korekcja w każdym z wejść, wyjście na
słuchawki i możliwość łączenia kana-
łów w grupy. Będziemy potrzebować
kilku mikrofonów dynamicznych (mogą
być najtańsze Shure C606 lub lepiej
SM57), przynajmniej dwóch małomem-
branowych mikrofonów pojemnościo-
wych (tzw. paluszków) i jednego wiel-
komembranowego mikrofonu pojemno-
ściowego do nagrania wokalu (np. MXL
770/990, AKG Percepcion 100/200).
Jeśli mamy dostęp do dwóch lub trzech
mikrofonów wielkomembranowych,
wówczas będziemy mogli z nich skorzy-
stać do nagrania wzmacniaczy gitaro-
wych lub stopy zestawu perkusyjnego.
Karta muzyczna to kwestia zasobno-
ści naszego portfela. Możemy kupić tań-
szą (Creative SoundBlaster Live, Audigy)
lub nieco droższą (np. E-mu 0404).
Nasze demo możemy zarejestrować rów-
nież na wieloślad cyfrowy, jednak cena
takich urządzeń jest niemała, a moż-
liwości edycji ścieżek, w porównaniu
do edytorów komputerowych, ograni-
czone. Zaletą rejestratorów sprzętowych
jest jednak ich mobilność, niezawod-
ność oraz fakt, że wszystkie elementy
potrzebne do nagrania (mikser, proce-
sory, rejestrator, edytor) znajdują się
w jednej obudowie.
Będziemy też potrzebować kabli
łączących studio z reżyserką. Mogą to
być kable indywidualne lub tzw. kabel
wieloparowy (multicore, który wypoży-
czymy od lokalnej firmy nagłośnienio-
wej) – im więcej kanałów tym lepiej. Nie
można zapomnieć o kilku parach słu-
chawek oraz głośników do odsłuchu
nagrywanego materiału, ustawienia
Sprzt
Nawet do nagrania najprostszego
dema będziemy potrzebowali całkiem
pokaźnego zestawu sprzętu. Podstawą
będzie mikser, mikrofony i kompu-
ter z dobrą kartą muzyczną lub reje-
strator wielościeżkowy. Zacznijmy od
122
Estrada i Studio • padziernik 2007
P
owinniśmy zacząć od przygo-
barw i proporcji poszczególnych ście-
żek. Najlepiej jeśli są to monitory prze-
znaczone do pracy studyjnej, ale na
potrzeby naszego pierwszego demo
można wykorzystać zwykłe domowe
zestawy hi-fi. Koniecznie należy zaopa-
trzyć się w odpowiednią ilość kabli
połączeniowych oraz statywów mikro-
fonowych (rzecz często bagatelizowana,
ale niesłychanie istotna!).
Do uj wzmacnia-
czy gitarowych sto-
suje si na ogó
mikrofony dyna-
miczne. Pozycja mi-
krofonu wzgldem
membrany w znacz-
nej mierze decyduje
o finalnym brzmie-
niu gitary w na-
graniu. Czym bli-
ej zewntrznej cz-
ci membrany, tym
dwik bardziej su-
chy, precyzyjny,
ostrzejszy. Czym
bliej rodka mem-
brany, tym dwik
gbszy, bardziej
zdecydowany. Nie
bez znaczenia jest
te kt pod jakim
mikrofon ustawio-
ny jest wzgldem
membrany. Warto
poeksperymento-
wa z ustawieniem,
by uzyska brzmie-
nie takie, jakiego
oczekujemy.
Ustawienia
Na początek zajmiemy się podłą-
czeniem tego wszystkiego co zgroma-
dziliśmy. Wszystkie mikrofony jakich
będziemy używać w danym momen-
cie (o tym potem) wpinamy w odpo-
wiedniej kolejności do miksera – bez-
pośrednio lub za pomocą kabla wielo-
parowego. Jeżeli nasz mikser posiada
wyjścia Rec-Out lub Tape-Out, to pod-
pinamy do nich wejścia liniowe (Line
In L/R) w karcie muzycznej; jeśli nie, to
używamy wyjść Main-Out. Słuchawki
dla realizatora włączamy do miksera
korzystając z gniazda Phones. Monitory
odsłuchowe lub wzmacniacz zasila-
jący nasze głośniki hi-fi podłączamy do
wyjścia oznaczonego najczęściej jako
Monitor lub Control Room.
Teraz pora na omikrofonowanie
instrumentów – zaczniemy od perku-
sji. Najprościej i najtaniej będzie omi-
krofonować perkusję wykorzystując
trzy mikrofony. W tym celu używamy
dwóch mikrofonów pojemnościowych
(paluszków) jako overheadów (mikro-
fonów umieszczonych nad perkusją)
i mikrofonu dynamicznego do stopy
(najlepiej użyć specjalistycznego mikro-
fonu do stopy; możemy również zasto-
sować mikrofon pojemnościowy, jednak
wtedy musimy włączyć tłumik -10 dB,
ponieważ mikrofon tego typu jest bar-
dziej czuły od dynamicznego i może
powodować przesterowania sygnału).
Overheady umieszczamy wysoko nad
perkusją, tak aby zebrały nam wszyst-
kie bębny i blachy (robimy to metodą
prób i błędów), jeden ustawiamy po pra-
wej, a drugi po lewej stronie perkusji. Na
mikserze możemy lewy overhead umie-
ścić w lewej panoramie, a prawy w pra-
wej. Mikrofon do stopy umieszczamy
przed bębnem basowym lub, jeśli mamy
wyciętą dziurę we frontowej membra-
nie, to w jego wnętrzu. Ustawienie
mikrofonu dobieramy eksperymental-
nie pamiętając, iż pozycja bliżej mem-
brany, w którą uderza bijak, daje dźwięk
z większym „klikiem”, a większe odda-
lenie mikrofonu od tejże membrany
daje dźwięk z większą zawartością
dołu. W kanale, do którego podłączamy
mikrofon do stopy, warto zastosować
odpowiednią korekcję podbijając zakres
niskich częstotliwości (ok. 70 Hz) oraz
delikatnie w górze pasma (ok. 12 kHz).
Jeśli posiadamy więcej mikrofonów
dynamicznych to umieszczamy po jed-
nym na każdy kocioł i jeden na wer-
bel. Przy takim ustawieniu w pano-
ramie możemy umieścić kotły, a na
overheadach możemy włączyć filtr dol-
nozaporowy, o ile taki posiadamy
w mikserze.
Kolejną kwestią będzie omikrofono-
wanie wzmacniaczy gitarowych. W tym
celu możemy użyć mikrofonu dynamicz-
nego, ustawiając go w odległości ok.
10 cm od głośnika. Brzmienie możemy
zmieniać przesuwając minimalnie
mikrofon w kierunku środka głośnika
lub jego krawędzi. Musimy pamiętać, że
nawet mały ruch może znacząco wpły-
nąć na brzmienie. Możemy jednocze-
śnie podłączyć gitarę liniowo (wyjściem
z pieca) na drugi kanał i ustawiając pro-
porcje między tymi kanałami ustalić
pożądaną barwę gitary.
Gitarę basową można nagrać na kilka
sposobów. Pierwszy z nich i najprost-
szy to nagranie basu liniowo z wyj-
ścia z pieca (podpinamy je do miksera);
możemy dodatkowo ustawić barwę regu-
lując ją korektorem wbudowanym we
wzmacniacz. Drugi sposób to nagranie
basu liniowo przez sam mikser. Wtedy
podłączamy bas prosto do miksera
i ustawiamy barwę korektorem na mik-
serze. Ostatni sposób to nagranie basu
mikrofonem, jednak wtedy będzie nam
potrzebny specjalny mikrofon do nagry-
wania niskoczęstotliwościowych źródeł
dźwięku (np. AKG D112 czy – z tańszych
Przykad omikrofo-
nowanego zestawu
perkusyjnego, go-
towego do nagry-
wania. W tym wy-
padku zastosowano
osiem mikrofonów:
dwa maomembra-
nowe pojemnocio-
we overhead, kolej-
ny mikrofon pojem-
nociowy do hi-hatu,
cztery dynamiczne
do werbla i tomów
oraz dynamiczny do
stopy.
Estrada i Studio • padziernik 2007
123
TECHNOLOGIA
Nagrywamy pierwsze demo
rozwiązań – img Stage Line DM-44B).
Pozostały proces nagrywania wygląda
tak jak nagrywanie z pieca gitarowego.
Instrumenty klawiszowe nagry-
wamy liniowo (przez mikser lub bezpo-
średnio przez kartę muzyczną) koniecz-
nie w stereo. Nagrywając instrumenty
typu dzwonki czy ksylofony używamy
mikrofonów pojemnościowych, najlepiej
dwóch, umieszczając je w panoramie.
Wokal nagrywamy dobrym mikrofo-
nem pojemnościowym przeznaczonym
do tego celu. Jeśli nie posiadamy tako-
wego, to w ostateczności możemy użyć
mikrofonu dynamicznego licząc się jed-
nak z tym, że efekt nie będzie już tak
spektakularny jak w przypadku mikro-
fonu pojemnościowego.
Nagrywanie
W opisanej metodzie nagrywamy
utwór metodą kolejnych podejść
i w następującej kolejności: perku-
sja, bas, gitara, klawisze, instrumenty
dodatkowe. Wokal warto nagrać tuż po
gitarach, dzięki czemu unikniemy zmę-
czenia wokalisty i realizatora, co nie
pozostaje bez wpływu na jakość nagra-
nego materiału. Zawsze jest lepiej, gdy
najważniejsze partie nagrywane są
z tzw. „świeżym uchem”. Nagrywanie
wokali na sam koniec wielogodzinnej
sesji, gdy wszyscy są już znużeni i zmę-
czeni sprawia, że wiele szczegółów
uchodzi naszej uwadze, a i samo wyko-
nanie jest dalekie od doskonałości.
Nagrywanie perkusji zaczniemy od
ustawienia poziomu głośności każdego
z mikrofonów. Niezależnie od ich liczby
musimy tę czynność zrobić na słuch.
Następną czynnością będzie korekcja,
a ponieważ przy tej metodzie nagrywa-
nia ingerencja w korekcję na każdym
kanale będzie niemożliwa, to musimy
tę czynność przeprowadzić dokład-
nie. Na każdym kanale obcinamy lub
podbijamy częstotliwości w taki spo-
sób, aby uzyskać pożądane brzmienie.
Gdy zakończymy korekcję i ustawia-
nie poziomów, wówczas możemy zacząć
nagrywać. Jeśli chcemy nagrać perkusję
w jednym i równym tempie, warto włą-
czyć metronom w sekwencerze i podać
go perkusiście do słuchawek.
Możemy nagrać na jedną ścieżkę
perkusję z basem. W tym celu podłą-
czamy do miksera bas i ustawiamy
jego głośność względem poziomu gło-
śności perkusji. Musimy jednak pamię-
tać, aby dokładnie przeprowadzić pro-
ces miksowania oraz korekcji, ponie-
waż po nagraniu ingerencja w elementy
brzmienia będzie niemożliwa. Jeżeli
Do nagrywania mo-
emy wykorzysta
w peni funkcjonal-
ne demo wietnego
programu Reaper,
który bez opat mo-
na pobra ze stro-
ny
www.reaper.fm
.
To funkcjonalne na-
rzdzie pozwala nie
tylko na nagrywa-
nie, edycj i mikso-
wanie cieek au-
dio, ale równie na
nagrywanie i edycj
cieek MIDI, z cze-
go moemy skorzy-
sta, jeli w naszej
muzyce du rol
odgrywaj partie in-
strumentów elektro-
nicznych.
zdecydujemy się nagrać bas oddzielnie,
to nagrywamy go na następną ścieżkę
w sekwencerze. Basista podczas nagry-
wania będzie słyszał perkusję w swoich
słuchawkach.
Gdy nagramy bas, wówczas przycho-
dzi pora na gitarę. Jeśli mamy więcej niż
jedną gitarę, to najpierw nagrywamy gi-
tarę rytmiczną, a później solową. Każdą
z gitar nagrywamy na oddzielne ścieżki.
Instrumenty klawiszowe, przeszka-
dzajki itp. nagrywamy na sam koniec.
Klawisze możemy nagrać przez mik-
ser, bezpośrednio przez kartę muzycz-
ną lub wręcz przez wejście MIDI w kar-
cie dźwiękowej (wówczas odpowiednie
barwy dobierzemy już w sekwencerze
korzystając z instrumentów wirtual-
nych). Bongosy, dzwonki itp. możemy
nagrać na dwa mikrofony (jeden nagry-
wa lewą, a drugi prawą stronę zestawu),
a następnie rozstawić je w panoramie
na mikserze. Potem możemy wprowa-
dzić lekką korekcję z pomocą regulato-
rów EQ.
wnie na
e
D
y s
w
p
w
wa lewą,
a n
a
s
t
ę
p
n
na mikser
dzić lekką
rów EQ.
asz
ej
rol
r
parti
rt
e in-
elek
lek
tro-
Wokal
Wokal, jak już wspomniano wyżej,
nagrywamy mikrofonem pojemno-
ściowym o charakterystyce kar-
dioidalnej lub – w ostateczności
– mikrofonem dynamicznym.
Jeśli używamy mikrofonu
pojemnościowego, musimy
pamiętać o włączeniu zasila-
nia fantomowego (Phantom)
w mikserze, ponieważ więk-
szość takich mikrofonów nie
posiada własnego zasilania. Jeśli
wokalista nagrywa na mikrofo-
nie dynamicznym, to pozostaje nam
tylko proces korekcji. Możemy również
nagrać wokal bez korekcji, a następ-
nie wprowadzić ją po nagraniu. W przy-
padku mikrofonu pojemnościowego
wykonawca powinien śpiewać w odle-
głości ok. 10 cm od mikrofonu, starając
al, ja
wam
wym
oidal
mik
eśli
poje
pam
nia
w m
zość
siad
kalis
ynam
roces
oka
wad
ikro
wca p
10
Mikrofon do nagra
wokalu powinien
by wielkomem-
branowym mikrofo-
nem pojemnocio-
wym o charakte-
rystyce nerkowej.
Niezbdne podczas
nagrywania bd:
solidny statyw oraz
tzw. pop-filtr (filtr
przeciwpodmu-
chowy).
J
J
p
p
n
w
sz
pos
wok
nie dy
tylko pro
nagrać wo
nie wprow
padku mi
wykonaw
głości ok.
124
Estrada i Studio • padziernik 2007
strad
wa lewą, a dr
nie r
rze.
ą ko
c
I, z cze-
skorzy-
nasz
i ed
e
ycj
Wokal
Woka
nagryw
ściow
dio
–
E
E
się nie zmieniać tego dystansu. Warto
jest zastosować pop-filtr, którego zada-
niem jest wytłumienie zgłosek wybu-
chowych typu p, b, d itp. Pamiętajmy,
aby wokalista przed nagraniem dobrze
się rozgrzał, lecz nie zmęczył. Dzięki
temu nagranie pójdzie sprawnie i przy-
niesie dobry efekt.
60 do 80 Hz, a jej atak mieści
się między 2,5 a 4 kHz. Jeśli
chcemy poprawić głębię wer-
bla, wówczas podbijamy czę-
stotliwości 100-250 Hz. W celu
pogłębienia brzmienia gitary
elektrycznej możemy pod-
bić nieco okolice 250 Hz.
Przy wokalu warto odro-
binę podbić częstotliwości
120 Hz i 5 kHz. Aby uzy-
skać gładki wokal stosu-
jemy efekt typu de-esser,
który łagodzi głoski
syczące.
Następną czyn-
nością będzie
nanoszenie efek-
tów na poszcze-
gólne ścieżki. W odniesieniu do perku-
sji warto zastosować bardzo małą ilość
pogłosu (reverb) o charakterystyce typu
room (np. snare room). Gitarę basową
warto nieco skompresować za pomocą
płytko działającego kompresora. Gitary
elektryczne zazwyczaj nagrywamy już
z efektami, lecz w celu poprawienia
brzmienia możemy dodatkowo zastoso-
wać specjalne wtyczki przeznaczone do
gitar (Guitar Rig, Amplitube itp.) oraz
reverb lub delay, w zależności od upodo-
bań gitarzysty.
Najtrudniejszą ścieżką w miksie za-
zwyczaj jest wokal, więc gdy nie mamy
głębokiej wiedzy na temat jego realiza-
cji powinniśmy zdać się na rozwiąza-
nia fabryczne. Szereg wtyczek progra-
mowych służących do masteringu (np.
PSP Vintage Warmer, Izotope Ozone)
ma programy przystosowane do obrób-
ki wokalu. Sprawdźmy ich działanie
w praktyce cały czas pamiętając, że naj-
ważniejsze w wokalu jest to, by po pro-
stu nie przedobrzyć. Na wokalu stosuje-
my też, w zależności od potrzeb, subtel-
ny efekt pogłos lub delay.
Ostatnią czynnością będzie korek-
cja całego miksu, którą rozpoczniemy
od dolnych częstotliwości. Jeśli chcemy,
aby cały miks był nieco bardziej basowy
i ciepły, to powinniśmy podbić często-
tliwości w zakresie 60-80 Hz. Musimy
jednak pamiętać, aby to robić bardzo
ostrożnie i cały czas porównując efekt
przed korekcją z efektem po korek-
cji. Jeśli o tym zapomnimy, wówczas
nasz słuch bardzo szybko przyzwy-
czai się do nowego brzmienia i stracimy
punkt odniesienia dla naszych poczy-
nań. Warto nieco obciąć częstotliwo-
ści 500-800 Hz, co powinno korzyst-
nie wpłynąć na brzmienie stopy i dodać
niewielkiej głębi całemu miksowi.
ści
kHz. Jeśli
głębię wer-
ijamy czę-
0 Hz. W celu
enia gitary
my pod-
50 Hz.
odro-
tliwości
y uzy-
stosu-
-esser,
ki
prawić g
, wówczas podb
tliwości 100-250
ębienia brzmie
ycznej możem
co okolice 25
kalu warto
bić częstotl
kHz. Aby
wokal s
pu de-
głosk
Miksowanie i mastering
Jeżeli nie współpracujemy z profesjo-
nalnym realizatorem dźwięku to pro-
ces miksu i masteringu musimy wyko-
nać sami. Punktem wyjścia jest wie-
lośladowa sesja, którą stworzyliśmy
podczas nagrań poszczególnych instru-
mentów. Na początku edytujemy każdą
ze ścieżek, usuwając z nich niechciane
dźwięki (np. używając funkcji Silence
lub Mute). Głośność zbyt cicho nagra-
nych ścieżek możemy zwiększyć uży-
wając funkcji normalizacji (Normalize)
tak, aby poziom szczytowy wyniósł
maksymalnie -1 dB. Należy jednak do
tej czynności podchodzić z dużą ostroż-
nością, ponieważ automatyczne zwięk-
szanie głośności wszystkich ścieżek
może w efekcie spowodować utratę
dynamiki całego nagrania. Ważne jest,
by każda ze ścieżek była jak najlepiej
nagrana, tak by nie trzeba było głę-
boko ingerować w jej głośność na pozio-
mie miksu.
Kolejnym etapem procesu mikso-
wania jest dobór proporcji, czyli wza-
jemnej głośności każdej ze ścieżek.
Przełączamy nasz sekwencer na widok
miksera, włączamy odtwarzanie i tłu-
mikami ustawiamy każdą ze ścieżek
na odpowiednim poziomie głośności.
Ważne jest, aby każda ze ścieżek była
słyszalna oraz nie zlewała się z innymi
(była selektywna). W tym celu możemy
posłużyć się panoramą oraz korekcją
w kanałach. Jeśli w utworze występują
dwie gitary, to warto rozważyć rozłoże-
nie ich w panoramie, co da dużo lepszy
efekt brzmieniowy (rozkładanie w pano-
ramie oznacza, że na jednej z gitar usta-
wiamy regulator panoramy skrajnie
w lewo, a na drugiej skrajnie w prawo).
Tak samo możemy postąpić z klawi-
szami, chórkami itp., choć przy roz-
kładaniu poszczególnych elementów
w panoramie należy zachować umiar,
by uniknąć efektu „rozbicia” nagrania
na dwa kanały.
Teraz zajmiemy się korekcją. Aby
podbić dół w gitarze basowej należy
wzmocnić częstotliwości w zakresie
60-80 Hz. Jeśli chcemy uzyskać meta-
liczne brzmienie, to podbijamy zakres
powyżej 3 kHz. Stopa swój dół ma przy
Jeśli gitary w naszym miksie są zbyt
oddalone, wówczas należy je przybli-
żyć poprzez podbicie częstotliwości od
1 do 2 kHz, zwracając jednocześnie
uwagę, czy nie wpłynie to niekorzyst-
nie na wokal. Jeśli chcemy uwypuklić
klik stopy i atak na kotłach oraz wer-
blu, wówczas lekko podnosimy poziom
8-10 kHz, także zwracając uwagę, czy
nie spowoduje to niekorzystnych zmian
w wokalu. Pozostałe częstotliwości
warto zostawić w spokoju, a jeśli już
chcemy je zmienić, to należy to robić
bardzo delikatnie – zbyt duże zmiany
mogą zepsuć nasz miks.
Mastering jest końcowym procesem,
którego głównym celem jest usunię-
cie błędów brzmieniowych, przydźwię-
ków itp. Pamiętajmy, że dobrze przepro-
wadzony miks może nawet wykluczyć
potrzebę masteringu. Przeprowadzając
mastering warto korzystać również ze
słuchawek, które pomogą nam wykryć
niuanse brzmieniowe niesłyszalne na
głośnikach. Po zakończeniu masteringu
należy odsłuchać nasze dzieło na wielu
różnych odtwarzaczach oraz przetwor-
nikach (wieża hi-fi, MP3 player, boom-
box, kino domowe), dzięki czemu zoba-
czymy jak nasz miks brzmi w różnych
sytuacjach oraz jak będzie odbierany
przez innych słuchaczy.
n-
dnies
wać bardzo małą ilość
charakterystyce typu
om). Gitarę basową
presować za pomocą
o kompresora. Gitary
czaj nagrywamy już
celu poprawienia
y dodatkowo zastoso-
czki przeznaczone do
Amplitube itp.) oraz
zależności od upodo-
esieniu do perku-
ardzo małą ilość
kterysty
i
Do poczenia na-
szego zaimprowizo-
wanego studia i re-
yserki bdziemy
potrzebowali wie-
lu dugich kabli lub,
co jest znacznie lep-
szym rozwiza-
niem, kabla wielo-
parowego z jednej
strony zakoczone-
go tzw. stage bo-
xem, a z drugiej wty-
kami, które czymy
z mikserem. Z uwa-
gi na spory koszt
tego typu sprz-
tu bdziemy raczej
musieli wypoyczy
go od zaprzyjanio-
nej firmy nagonie-
niowej.
cieżką w miksie za-
l, więc gdy nie mamy
atematjegorealiza-
Uwagi
Proces nagrywania warto przeprowa-
dzać powoli i bezstresowo; sprzęt usta-
wiamy i stroimy bez pośpiechu. Podczas
nagrywania oraz miksowania warto
robić sobie przerwy, przy tym drugim
nawet kilkudniowe, dzięki czemu nasz
słuch nie będzie zmęczony i będziemy
mieli świeże spojrzenie na nasz mate-
riał. Skończone nagranie można pod-
dać obróbce dynamicznej mającej na
celu zwiększenie jego głośności. W tym
wypadku zalecana jest jednak duża
ostrożność, gdyż bardzo łatwo można
sprawić, że nasze nagranie, choć głośne
i nasycone, straci najważniejszą cechę
nagrania demo – czytelność.
E
i
S
Estrada i Studio • padziernik 2007
125
atak mieści
kHz. J
miksie są zbyt
as należy je przybli-
ez podbicie częstotliwości od
do 2 kHz, zwracając jednocześnie
uwagę, czy nie wpłynie to niekorzyst-
nie na wokal. Jeśli chcemy uwypuklić
klik stopy i atak na kotłach oraz wer-
blu, wówczas lekko podnosimy poziom
8-10 kHz, także zwracając uwagę, czy
nie spowoduje to niekorzystnych zmian
w wokalu. Pozostałe częstotliwości
warto zostawić w spokoju, a jeśli już
chcemy je zmienić, to należy to robić
bardzo delikatnie – zbyt duże zmiany
mogą zepsuć nasz miks.
Mastering jest końcowym procesem,
którego głównym celem jest usunię-
cie błędów brzmieniowych, przydźwię-
ków itp. Pamiętajmy, że dobrze przepro-
wadzony miks może nawet wykluczyć
potrzebę masteringu. Przeprowadzając
mastering warto korzystać również ze
Jeśli gitary w naszym miksie
oddalone, wówczas nal
żyć poprzez podb
1 do 2 k
[ Pobierz całość w formacie PDF ]