[ Pobierz całość w formacie PDF ]
NaukiZen„Bezdomnego”K¯od¯o
K¯osh¯oUchiyama
tłumaczenie:
MichałFostowicz-Zahorski
SłowadharmySawaki-roshiegospisaneiopatrzonekomentarzemprzezjegoucznia
Uchiyam¦-roshiego
SkładwykonanowprogramieL
A
T
E
X2
"
Tekstjestdost¦pnypodadresem
Okowynies¡konieczne
Sawaki-roshi:
Ludzienazywaj¡mnie„Bezdomnym”K¯od¯o,alenieuwa»am,»ebyto
byłoobra¹liwe.Nazywaj¡mnietak,poniewa»nigdyniemiałem±wi¡tynianidomu.Ka»dy
jestbezdomny.Jestbł¦demmy±le¢,»emaszwtym±wieciejaki±wyznaczonydom.
Uchiyama-roshi:
Jakojegoucze«niezawszedobrzesi¦czułemsłysz¡c,»eSawaki-
roshinazywanyjest„Bezdomnym”K¯od¯o.Okre±lenietokojarzyłomisi¦zbezdomnymi
psamiikotami.Aleterazrozumiem,»etoprzezwiskonaprawd¦jestimieniemprawdziwej
osoby.Wrzeczywisto±cika»dyjestbezdomny.
Poniewa»mójnauczycielbyłosob¡bezdomn¡,uznałem,»erównie»jasampowinie-
nempozostawa¢wpodobnymstanie.Jedynymsposobem,bysi¦utrzyma¢byłosta¢si¦
»ebrakiemobszczekiwanymprzezpsycałyokr¡głydzie«.Pami¦tam,jakpewnegorazu,
jaki±szpicszczekałiwarczałw±ciekle,jakbychciałrozedrze¢mnienastrz¦py.Wtem
obro»ap¦kła,aon,zamiastrzuci¢si¦namnie,zacz¡łskomle¢iłasi¢si¦.Piesnała«-
cuchu,odstraszaj¡cyszczekaniemiwarczeniem,przestajeby¢agresywnypouwolnieniu.
Tozachowanieszpicabyłowówczasdlamniezdumiewaj¡ce,poniewa»przypominałomi
zachowanieniektórychludzi.Zachowuj¡si¦gro¹nie,kiedys¡sp¦taniwładz¡finansow¡,
organizacyjn¡czytytułami.Kiedyła«cuchyzostaj¡usuni¦te,wycofuj¡si¦,czuj¡cswo-
j¡mało±¢ibezsilno±¢.Jak»es¡absurdalni.Ka»dyznasjestistot¡»yj¡c¡samotnieiz
godno±ci¡.Niemapotrzeby,byistotyludzkie»yływokowach.
Sawaki-roshi:
Religia,któraniemazwi¡zkuzpodstaw¡istnieniajestcałkowicieja-
łowa.Praktykabuddyjskapokazujedrog¦dopełnegourzeczywistnienia»ycialudzkiego
tutajiteraz.„Nawrócenieniebuddystów”oznaczastworzenieludziommo»liwo±ciprze-
kształceniaichprzypadkowych,zwodniczychiniekompletnychsposobówbytowania.
1
Uchiyama-roshi:
Odczasu,kiedybuddyzmzostałzaszczepionywJaponiiupłyn¦ło
ponad1400lat.Osi¡gni¦ciabuddyjskichkapłanówwtymkrajubyłygodnepodziwu.Ale
nigdynienauczalioniduchowejesencjibuddyzmu.Pracakapłanajestnieporównywalna;
niktinnyniepotrafi»y¢takpró»niaczym»yciem.Je±liuczyniszbł¡d±piewaj¡csutry,
umarlisi¦nieskar»¡.
Sawaki-roshipowiedział,»epraktykabuddyjskaukazujedrog¦doostatecznegocelu
ludzkiego»ycia.TakiebyłonauczaniezaczasówBuddy,leczpó¹niejzaskarbzostały
uznane±miecie,aistotnenaukizostałyzagubione.
Sawaki-roshi:
Urodzi¢si¦jakoistotaludzkajestczym±wyj¡tkowymipowinnoto
by¢powodemnaszejniezmiernejwdzi¦czno±ci.Alesamo»ycieludzkiejestbezwarto±ci,
je±lisp¦dziszjenaprzykładwszpitalupsychiatrycznym.Jestbezwarto±ciowe,je±limar-
twiszsi¦,»enieposiadaszpieni¦dzy.Jestbezwarto±ciowe,je±listanieszsi¦neurotykiem,
niemog¡czaj¡¢presti»owegostanowiska.Jestbezwarto±ciowe,je±liwpadłe±wrozpacz,
poniewa»straciłe±swoj¡dziewczyn¦.
Wydajno±¢
Sawaki-roshi:
S¡studenci,którzyoszukuj¡nauniwersyteckichkursachprzygotowaw-
czych.Ztegopowodumusz¡równie»oszukiwa¢naegzaminachwst¦pnych.Takprzejawia
si¦skrzywionaipokr¦tnakondycja,którejniemo»nanazwa¢inaczejjakgłupot¡.Wiele
rzeczynatym±wieciefunkcjonujepodobnie.
Uchiyama-roshi:
Wszyscyludzies¡krótkowzroczniwtakiczyinnysposób.Niektó-
rzyludziezaci¡gaj¡długi,»ebykupi¢luksusowysamochódb¦d¡cysymbolembogactwa.
Abypomócskorumpowanemuszefowiosi¡gn¡¢wysok¡pozycj¦,wiernylokajprzyjmiena
siebieka»deoskar»enie,nawetje±lioznaczatopój±ciedowi¦zienia.Naszedziałaniabywa-
j¡sprzeczne,jakby±myniemogliobra¢wła±ciwegokierunku.Współczesnespołeczno±ci
ludzkieusiłuj¡zwi¦kszy¢efektywno±¢wka»dejdziedzinie»ycia.Leczdok¡dnaprawd¦
zmierzaj¡?Je±likierunekniejestodpowiedni,tobezwzgl¦dunaefektywno±¢,niema
ró»nicypomi¦dzynimiaowadami,którebrz¦cz¡wrazznadej±ciemwiosny.
Naukaitechnologiauczyniływielkipost¦p.Niezawszeoznaczatoulepszenieludzkiej
natury.Powinni±mywyra¹niewidzie¢odmienno±¢tychdwóchperspektywigł¦bokosi¦
zastanowi¢,czymjestdlaczłowiekaprawdziwypost¦p.
Sawaki-roshi:
wiatstałsi¦małyzpowoduudoskonalenia±rodkówtransportu.Co
ludzieczyni¡p¦dz¡cprzedsiebieswymiszybkimisamochodami?Je»d»¡pr¦dko,byza-
oszcz¦dzi¢swójitakbezwarto±ciowyczas.
2
Wielko±¢Sawaki-roshiego
Sawaki-roshi:
Kto±powiedział:„Sawaki-roshizmarnowałcałeswoje»ycienaprak-
tyce
zazen
”
Uchiyama-roshi:
Byłatosamoocenazamieszczonawseriizatytułowanej,„Niema-
lowanatwarz”,publikowanejwdzienniku„AsahiJournal”wostatnimrokujego»ycia
(1965).Gdyzmarł,licznijegozwolennicyprzybywalidoAntaijiofiarowa¢kadzidłoza
odpoczynekduszymistrza.Wi¦kszo±¢znichjednakniepami¦tagojakoosoby,„która
zmarnowałacałe»ycienapraktyce
zazen
”.Pewienczłowiekpowiedział:„Sawaki-roshi
zrugałgenerałaUgaki”.Innywspomniał:„Kiedystarłsi¦zestarympanemMatsug¡,
uczyniłtakatak”.Jeszczeinnyrzekł:„Kiedyspytałemgoowydarzeniazwi¡zanezKa-
nałemSueskim,jegoodpowied¹wywarłanamniedu»ewra»enie,chocia»nieuchwyciłem
całkowiciejejsensu–roshipowiedział:’Powiniene±zakry¢kanałswoj¡
kesa
(sukni¡mni-
si¡)’”.
Nawojnierosyjsko-japo«skiej(1904–1905)byłodwa»nymiwysokoodznaczonym»oł-
nierzem.Mówiłzawsze:„Brawur¡nieust¦powałemnikomu”,idodawał:„Alejesttotylko
wielko±¢typuMorinoIshimatsu”(słynnyzeswejodwagiszuler).
Sawaki-roshidominował,byłobdarzony»yw¡iinspiruj¡c¡osobowo±ci¡,któraprzy-
ci¡gałainnychjakmagnes.Tobyłajego
karma
,taknaturalnajaknaturalnejestdla
kotałapaniemyszy,adlapi»mowcawydzielanieswoistegozapachu.Aletowszystkonie
stanowiłoojegowielko±cijakobuddysty.
Wcze±niejczypó¹niejzbióranegdotdotycz¡cychjego»yciazostanieopublikowany.
Mo»etojedyniezabawi¢ludzi,lecznienauczyichwcalebuddyzmu.Czasami,chwal¡c
kogo±,mo»emynietrafi¢wsedno.Wtymwypadkuniemazwi¡zkupomi¦dzyjego„zmar-
nowaniemcałego»yciana
zazen
”awrodzon¡wielko±ci¡charakteru.
Powrótdosiebie
Sawaki-roshi:
Niemo»eszwymieni¢znikimswoichgazów,nieprawda»?Ka»dysam
musi»y¢swoim»yciem.Ktowygl¡dadobrze?Ktojestzr¦czny?Tyczyja?Niemapo-
trzebyporównywa¢.
Uchiyama-roshi:
Sawaki-roshipo±wi¦ciłcałeswoje»ycie
zazen
.Jaktoopisuje?We
wczesnymokresienauczaniacz¦stopowiadał:„Poprzez
zazen
czyniszsiebiesob¡”,al-
bo„Praktykowanie
zazen
tostawaniesi¦bliskimsamemusobie”.Praktykowa¢
zazen
to
odrzuci¢wszystkoitylkosiedzie¢,czyni¡c„siebiesob¡”.
Wkrótceodb¦d¡si¦wszkołachko«coweiwst¦pneegzaminy.Niektórzystudencib¦d¡
zapewneusiłowalisi¦zabi¢zpowodusłabychwynikównaegzaminach.Współczesnysys-
temedukacyjnyuczytylkorywalizacji.Nieuczyjakpowróci¢dordzeniawłasnejistoty.
Otodlaczegotakietragediesi¦zdarzaj¡.
3
Czyzwyci¦»aszinnych,czyzostajeszpokonany,zawsze»yjeszwłasnym»yciem,inie
przestajeszby¢tym,czymjeste±.
Nigdyniestajeszsi¦kim±innym.Wi¦cbezprzywi¡zywaniawagidosukcesówipora-
»ek,powró¢dosiebiesamego.
Zazen
jestpraktyk¡,wktórej„oddalaszwszystkieskojarze-
niaiodkładasznaobokwszystkieokoliczno±ci”(DogenZenji,„FukanZazengi”).WSutta
NipataBuddapowiedział:„Uczy«siebieswoimwłasnymschronieniem,przemierzaj±wiat
nieb¦d¡cprzywi¡zanymdoniczego”.DogennapisałwGenjokoan:„Studiowaniebuddy-
zmutostudiowaniesiebie”.Bezanga»owaniasi¦wró»nesposobykonfrontacjizinnymi,
skierujsi¦kuswemuprawdziwemuja.ZgodnieznaukamiBuddyjesttonajwła±ciwsza
drogauspokojeniaumysłu.Jesttonajczystsze
zazen
”.
Sawaki-roshi:
Sied¹wytrwalewmiejscupozajakimikolwiekpytaniami,bezwzgl¦du
nato,czywydajeszsi¦sobiewspaniałyczyteznie.
Okoliczno±ci
Sawaki-roshi:
Cz¦stomłodzigangsterzyichuliganipowiadaj¡:„Miałemtakietrudne
»ycie”.Jesttowymówka,kiedypopełniaj¡zbrodnieizostan¡aresztowani.Jakirodzaj
okoliczno±cijestdobry,ajakizły?Czydobrzejesturodzi¢si¦biednym?Czyjest¹le
urodzi¢si¦bogatym?Jakaszkoda,»eniejeste±±wiadomyswojejprawdziwejja¹ni,mimo
»eurodziłe±si¦jakoludzkaistota.Jesttonaprawd¦niepomy±lnaokoliczno±¢!
Uchiyama-roshi:
KiedySawaki-roshimiałpi¦¢lat,jegomatkazmarła.Kiedymiał
osiemlat,zmarłojciec.WtedyzostałzaadoptowanyprzezBuukichiSawaki.Buukichiu»y-
wałszylduwytwórcypapierowychlatarni,alewrzeczywisto±cibyłzawodowymszulerem.
Wkrótcepotym,jakSawaki-roshizamieszkałuswoichnowychrodziców,jegozadaniem
stałosi¦wypatrywaniepolicji.Byłtodlaniegoszok.Jegodomstałnabocznejulicy
wdzielnicyczerwonychlatarni.
Kiedypowróciłzwojnyrosyjsko-japo«skiejci¦»koranny,stwierdził,»ejegomaco-
cha,którabyłaprostytutk¡,zwariowała:byłazwi¡zanaiumazanawłasnymiodchodami;
aponiewa»ojczymopu±ciłdomdlaswegoprocederu,Saikichi(±wieckieimi¦roshiego)
zamieszkałus¡siada.Pó¹niejojczympowróciłirzekł:„Twojamatkazwariowała,jestem
załamany,cojaterazpoczn¦?Dajmijakie±pieni¡dze!”.
Chocia»wyrósłwtakimotoczeniu,Sawaki-roshi»yłjedyniepotrzeb¡urzeczywistnie-
nia
Dharmy
Buddy.Jegowypowied¹cytowanapowy»ejwyra»awspółczuciedlamłodych
ludzi,»yj¡cychdzisiaj.Jednocze±niemaonaniezmiern¡warto±¢,jakoostrze»eniedla
wi¦kszo±ciznas,którzyczuj¡si¦ograniczeniokoliczno±ciaminaszego»ycia.
4
Tworzeniesutr
Sawaki-roshi:
Osoba,któraopuszczadom,musitworzy¢własne»ycie.
Uchiyama-roshi:
Byłotojegoulubionepowiedzenie.Jego„bezdomne”»yciebyło
twórcze.Nauczał
dharmy
wsposóbgł¦bokiiodkrywczy,u»ywaj¡cpotocznegoj¦zyka,za-
miastposługiwa¢si¦technicznymibuddyjskimiterminami.Stanowiłotoojegowłasnym
unikalnymstylu.Aleje±lijakojegoucze«,b¦d¦tylkona±ladowałjegopost¦powanieipo-
wtarzałjegosłowa,niestan¦si¦jegonast¦pc¡.ebyby¢jegoprawdziwymuczniemmusz¦
wyj±¢pozaniego,stworzy¢własn¡drog¦»yciaiwyrazi¢buddyzmwłasnymisłowamiiczy-
nami.Dlategoniemog¦by¢usatysfakcjonowanyjedyniepowtarzaniemitłumaczeniem
jegonotatek.Cz¦stopowtarzał:„Wszystkiebuddyjskiepismas¡jedynieprzypisamido
zazen
”.Chciałbymkontynuowa¢praktyk¦jeszczebardziejintensywnie,ni»toczyniłem
przedjego±mierci¡.Chciałbymrównie»opisa¢znaczenie
zazen
wj¦zykuzrozumiałymdla
współczesnychm¦»czyznikobiet.
Buddyzmprze»ywazastój,poniewa»mnisiiuczenijedyniewykładaj¡buddyjskiepi-
sma.Nienapisanosutrnaszychczasów.Przezkilkawieków,wczasachChrystusa,ob-
szernepismabuddyzmumahajanytworzonebyłyprzez„ludzi
zazen
”.Oniprzyczynilisi¦
dopowstania»ywejbuddyjskiejnauki.Chciałbym,»ebynast¡piłanowaepokatworze-
niamahajanistycznychtekstów.Religiazanikaitraci»ywotno±¢wczczymeksponowaniu
ipodtrzymywaniuwcze±niejustanowionegoreligijnegoporz¡dku.Tylkokiedywszyscy–
ika»dyzosobna–poszukujemywłasnejrealno±cidlasamychsiebieiodpowiedzialnie
kształtujemywłasne»ycie,wówczasdopieroreligiamo»esta¢si¦¹ródłemprzeobra»enia
wtymwieku.
Grupowyparali»
Sawaki-roshi:
Pojedynczaosobaniemusiby¢specjalniezła.Kiedyjednaktworzysi¦
grupa,pojawiasi¦rodzajparali»uiludziebywaj¡takzdezorientowani,»enies¡wstanie
os¡dzi¢,cojestdobre,acozłe.Specjalnienawetzawi¡zuj¡jakie±grupy,»ebydozna¢
takiegoparali»u,nawetpłac¡frycowe.Cz¦stoludziedaj¡ogłoszenia,abyzgromadzi¢
pewn¡liczb¦osóbrazem,dlajakiego±politycznegoczyreligijnegocelu,albotylkodla
wytworzeniazbiorowejhipnozy.Praktykuj¡cybuddyzmutrzymuj¡dystanswstosunku
dospołecze«stwa,nieuciekaj¡odniego,alete»nieulegaj¡zbiorowymfascynacjom.
Uchiyama-roshi:
Wbuddyzmieproblemzłudze«jestcz¦stoprzypominany.Sposób
traktowaniaposzczególnychiluzjiodró»niaepokihistoryczne.Wstaro»ytnychIndiach
uczono,»enajbardziejzwodniczyjestseks,dlategopraktykuj¡cybuddyzmstaralisi¦za
wszelk¡cen¦stłumi¢swojeerotycznepragnienia.
DogenZenjipowiedział:„Przywi¡zaniedosławyjestgorszeni»złamanieprzykaza«”
iwskazywałnapo±cigzasław¡ibogactwemjakonajgorsz¡zewszystkichiluzji,poniewa»
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]