[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Najważniejsza
chwila w życiu
O pierwszym kontakcie matki z dzieckiem
i możliwościach jego realizacji w placówkach
położniczych w Polsce
chwila w życiu
O pierwszym kontakcie matki z dzieckiem
i możliwościach jego realizacji w placówkach
położniczych w Polsce
Od pierwszej
chwili ˝ycia…
w w w . A A t h e r a p y . p l
Piel´gnacja szczególnie
wra˝liwej skóry
dziecka i matki
Produkty dla dziecka uzyska∏y pozytywnà
opini´ CENTRUM ZDROWIA DZIECKA i sà
zalecane od pierwszej chwili ˝ycia. Preparaty
dla mamy zosta∏y przebadane w Klinice
Dermatologii Akademii Medycznej w Gdaƒsku.
W sk∏ad lini Ja i Mama, wchodzi 11 produktów:
❙
Krem do Twarzy i Cia∏a
❙
Krem Przeciw Odparzeniom
❙
Oliwka Piel´gnacyjna
❙
Szampon
❙
P∏yn do Kàpieli
❙
Myd∏o
❙
Krem na rozst´py
❙
˚el piel´gnacyjny do biustu
❙
MaÊç do brodawek sutkowych
❙
P∏yn do Higieny Intymnej
❙
˚el na zm´czone i Spuchni´te nogi.
Najważniejsza
Publikacja współfinansowana ze środków otrzymanych
od Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w ramach
Rządowego Programu – Fundusz Inicjatyw Obywatelskich
Spis treści
Informacje o autorkach .................... 6
Wstęp ................................7
Autorzy: dr n. med. Anna Oslislo, mgr Anna Otffinowska
1. Co to jest pierwszy kontakt „skóra do skóry”?... 9
Zdjęcia: Katarzyna Mała (s. 18), Anna Oslislo (s. 21, 31)
2. Co dzieje się z matką i dzieckiem
podczas pierwszego kontaktu? ..............10
Korekta: Maria Tomaszewska-Chyczewska
Projekt graficzny i skład: Krzysztof Kubicki
3. Wczesny kontakt a medycyna
oparta na dowodach ....................14
Warszawa 2008
© Copyright by Fundacja Rodzić po Ludzku
ISBN 978-83-60971-04-8
4. Sytuacje szczególne – poród zabiegowy,
mnogi, przedwczesny, znieczulenie............19
5. Rzeczywiste przeciwwskazania i kontrowersje ....23
6. Co to jest „Metoda kangura”? ........... 28
7. Zalecenia WHO. Czym jest Inicjatywa
„Szpital Przyjazny Dziecku”?.............32
8. Jak realizowany jest pierwszy kontakt
w placówkach położniczych w Polsce? .........35
Fundacja Rodzić po Ludzku
00-150 Warszawa, ul. Nowolipie 13/15
tel. (022) 887 78 76
www.rodzicpoludzku.pl
fundacja@rodzicpoludzku.pl
9. Jak zmienić procedury, aby wczesny kontakt
był niezakłócony i prawidłowo realizowany?..... 38
10. Bibliografia .........................41
Dr n. med. Anna Oslislo
, specjalista pediatra i neonatolog, między-
narodowy dyplomowany konsultant laktacyjny (IBCLC), nauczyciel
akademicki z 25-letnim stażem. Do czerwca 2008 roku pracowała
w Klinice Perinatologii i Ginekologii w Zabrzu, Szpitalu Klinicznym
Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, posiadającym
tytuł „Szpitala Przyjaznego Dziecku”. Aktualnie zatrudniona na
Wydziale Opieki Zdrowotnej w Wyższej Szkole Nauk Stosowanych
w Rudzie Śląskiej. Autorka lub współautorka 55 prac naukowych
oraz materiałów edukacyjnych dla pracowników służby zdrowia
i rodziców, wykładowca na kursach, szkoleniach i warsztatach doty-
czących laktacji, członek Komisji ds. Ocen, Reocen i Monitoringu
Szpitali w Komitecie Upowszechniania Karmienia Piersią.
Wstęp
World Alliance Breastfeeding Action (WABA), organizacja ini-
cjująca corocznie obchody Światowego Tygodnia Karmienia Piersią,
proponując w 2007 roku hasło: „Breastfeeding: The 1st Hour Save
One Million Babies”(Karmienie piersią: pierwsza godzina może
ocalić milion dzieci), zwróciła uwagę na ten szczególny moment,
jakim jest pierwsza godzina życia człowieka. Najważniejszą potrze-
bą nowo narodzonego dziecka jest bliski, nieprzerwany kontakt
z matką, dającą ciepło i pokarm. Najważniejszą potrzebą matki, po
trudach porodu jest, dający radość, kontakt z dzieckiem. „Teraz nie
pamiętam już bólu, tylko to spojrzenie malutkich oczu mej córki
i ciepło, gdy wylądowała na moim brzuchu” (z listu do Fundacji
Rodzić po Ludzku).
Mgr Anna Otffinowska
, psycholog, absolwentka Wydziału Psycho-
logii Uniwersytetu Warszawskiego, pomysłodawczyni i współorgani-
zatorka społecznej akcji „Rodzić po ludzku” na rzecz polepszenia
sytuacji w polskich szpitalach położniczych w latach 94/95, 2000
i 2006. Fundatorka, założycielka i prezes Fundacji Rodzić po
Ludzku, od 1996 roku działającej na rzecz poprawy sytuacji kobiet
rodzących w szpitalach położniczych, respektowania praw pacjenta
i prawa kobiet do godnego rodzenia. Założycielka pierwszej w Polsce
szkoły porodu aktywnego, od 17 lat przygotowuje kobiety i pary do
porodu, członek Komisji ds. Ocen, Reocen i Monitoringu Szpitali
w Komitecie Upowszechniania Karmienia Piersią.
W wielu kulturach kontakt „ciało do ciała” i pierwsze karmienie
bezpośrednio po porodzie jest naturalnym obyczajem. W krajach
zachodnich, gdzie większość dzieci rodzi się w szpitalach, postępo-
wanie poporodowe różni się w zależności od standardów i procedur,
obowiązujących w danej placówce. Nie zawsze uwzględniają one
potrzeby matki i jej nowo narodzonego dziecka.
Tak wspomina jedna z autorek, dr n. med. Anna Oslislo:
„Pamiętam początki mojej pracy w oddziale noworodkowym, w któ-
rym obowiązywał jeszcze system kohorty. Noworodki przebywały
na oddzielnych salach, wożone były do karmienia do sal matek co
trzy godziny na dużym wózku z „przegródkami”, szczelnie i ciasno
zawinięte w beciki, do których przymocowywano numerki, zgodne
z numerem łóżeczka. Zaraz po porodzie dziecko było zabierane
z sali porodowej na oddział noworodkowy, kąpane, ważone, mie-
rzone – na pierwsze karmienie czekało długo. Pamiętam czasy, gdy
pierwszym pokarmem była woda lub glukoza, a matka po cięciu
cesarskim widziała dziecko wtedy, gdy „miała pokarm”. Prawie
wszystkie dzieci były karmione lub dokarmiane butelką. Praktyki te
6
Najważniejsza chwila w życiu
Najważniejsza chwila w życiu
7
były szkodliwe, zarówno dla karmienia piersią, jak i dla zawiązywa-
nia relacji między matką i dzieckiem”.
1. Co to jest pierwszy kontakt
„skóra do skóry”?
Promocja „przyjaznej dziecku” opieki okołoporodowej, poprzez
wdrażenie dużych programów, takich jak: Program Promocji
Karmienia Piersią, Inicjatywa „Szpital Przyjazny Dziecku”, a także
poprzez działalność statutową organizacji pozarządowych m.in.
Komitetu Upowszechniania Karmienia Piersią, Federacji Konsu-
mentów oraz dzięki prowadzeniu przez Fundację Rodzić po Ludzku
od 1994 roku akcji, oceniającej szpitale położnicze w Polsce, przy-
czyniła się do zmiany obrazu naszych szpitali. Czy w stopniu dosta-
tecznym?
Pierwszy, wczesny, prawidłowo przeprowadzony kontakt „skóra
do skóry” – STS (ang. skin-to-skin), określany też jako kontakt „ciało
do ciała”, polega na ułożeniu nagiego noworodka bezpośrednio po
narodzinach, jeszcze przed przecięciem pępowiny, na nagim ciele
matki. Noworodek jest delikatnie osuszany i chroniony przed utratą
ciepła ogrzanymi wcześniej pieluszkami, położonymi na plecach
i główce. Ocena w skali Apgar, wstępne badanie i odpępnienie odby-
wa się na brzuchu/klatce piersiowej matki. Wszystkie rutynowe
procedury, które nie ratują życia powinny być odłożone do zakoń-
czenia pierwszego kontaktu (WHO 1996). Zaopatrzenie pępowiny
wykonywane jest z przestrzeganiem zasad aseptyki. W trakcie
oględzin szyjki i pochwy oraz ewentualnego szycia krocza personel
medyczny pomaga matce trzymać okrytego noworodka w kontak-
cie „ciało do ciała”, obserwuje jego zachowanie, zabarwienie skóry,
oddychanie. Gdy dziecko jest gotowe do karmienia – co manifestuje
ruchami głowy w kierunku brodawki sutkowej, odruchem szuka-
nia i ssania (np. piąstki czy paluszków) – personel asystuje matce
w przyjęciu prawidłowej, wygodnej pozycji i przystawieniu dzie-
cka do piersi. Zalecaną formą pomocy (jeśli tylko jest to możliwe)
powinna być technika „hands-off” (czyli „bez użycia rąk”), polega-
jąca na poradach słownych, pomagających mamie w samodzielnym
ułożeniu i nakarmieniu dziecka (WHO 1996, Ingram J, Johnson D,
Greenwood R 2002).
Mamy nadzieję, że przedstawione w tej publikacji zagadnienia
zainteresują personel medyczny, sprawujący bezpośrednią opie-
kę nad matką i dzieckiem w szpitalach położniczych oraz osoby
odpowiedzialne za organizację opieki okołoporodowej w Polsce.
Publikację polecamy lekarzom różnych specjalności, przede wszyst-
kim położnikom, neonatologom i pediatrom, a także położnym
i pielęgniarkom, konsultantom i doradcom laktacyjnym, studen-
tom uczelni medycznych. Mamy nadzieję, że przyczyni się ona do
rozpoczęcia dyskusji, która zaowocuje tym, że w każdym szpitalu,
niezależnie od posiadania tytułu „Szpitala Przyjaznego Dziecku”,
matki będą mogły przeżyć niepowtarzalny, niezakłócony, intymny
pierwszy kontakt ze swoim nowo narodzonym dzieckiem.
Anna Oslislo
Anna Otffinowska
8
Najważniejsza chwila w życiu
Najważniejsza chwila w życiu
9
[ Pobierz całość w formacie PDF ]