[ Pobierz całość w formacie PDF ]
MEDYCZNE ZABIEGI RATUNKOWE
ISTOTA NAKŁUCIA ņYLNEGO
NAKŁUCIA
ņ
YLNE
¤ Nakþucie naczynia Ňylnego za pomocĢ igþy lub
kaniuli w celu uzyskania dostħpu naczyniowego
Ňylnego, czyli utworzenie dojĻcia do Ļwiatþa Ňyþy
¤ Nakþucia Ňylne wykonuje siħ w celu:
V
Jednorazowego pobrania krwi do badania
V
Podania radiologicznego Ļrodka cieniujĢcego
V
Monitorowania parametrw hemodynamicznych, np. OCņ
V
Jednorazowego podania leku doŇylnego
V
Stosowania okresowej farmakoterapii doŇylnej
V
Podania preparatw o duŇej għstoĻci, np. krwi
V
Stosowania wleww doŇylnych
V
ņywienia pozajelitowego
Sławomir Nawrot
Medyczne Studium Zawodowe
w Gorzowie Wlkp.
1
2
MIEJSCE NAKŁUCIA ņYLNEGO
MIEJSCE NAKŁUCIA ņYLNEGO
¤ ņyþy powierzchowne koıczyny grnej:
V
ņyþy grzbietu rħki
V
ņyþy wewnħtrznej strony nadgarstka
V
ņyþy przedramienia
V
ņyþy zgiħcia þokciowego
¤ ņyþy podobojczykowe
¤ ņyþy koıczyn dolnych:
V
ņyþy grzbietu stopy
V
ņyþa odpiszczelowa
V
ņyþa udowa
¤ ņyþy powierzchowne gþowy (u noworodkw i
niemowlĢt, rzadziej u dorosþych)
¤ ņyþy szyjne:
V
ņyþa szyjna wewnħtrzna
V
ņyþa szyjna zewnħtrzna
3
4
WYBÓR MIEJSCA KANIULACJI
WYBÓR MIEJSCA KANIULACJI
¤ Dostħp Ňylny krtki (obwodowy):
V
RozpoczĢę prby kaniulacji od Ňyþ koıczynowych
najbardziej dystalnych i najlepiej widocznych
V
Kaniulowaę najbardziej dystalny odcinek widocznego
naczynia
V
U osb z rozwiniħtĢ lateralizacjĢ preferowaę naczynia
koıczyny przeciwnej Î lewej u praworħcznych, prawej
u leworħcznych
¤ NiezaleŇnie od rodzaju dostħpu unikaę kaniulacji:
V
ņyþ w naturalnych zgiħciach koıczynowych, np. doþu
þokciowego (z powodu znacznej áruchomoĻciÑ tych
miejsc moŇliwoĻę dþuŇszego utrzymania kaniuli jest
ograniczona)
V
ņyþ w koıczynach dolnych Î ze wzglħdu na ryzyko
rozwoju zakrzepowego zapalenia Ňyþ
V
ņyþ gþħbokich Î istnieje ryzyko rozwoju zakrzepicy Ňyþ
gþħbokich (ryzyko zatorowoĻci pþuc)
V
ņyþ znajdujĢcych siħ blisko tħtnic Î duŇe ryzyko
przypadkowego nakþucia tħtnicy
V
ņyþ kruchych i stwardniaþych
V
ņyþ po wczeĻniejszych kaniulacjach
5
6
1
WYBÓR MIEJSCA KANIULACJI
WYBÓR MIEJSCA KANIULACJI
V
ņyþ w miejscach obrzħkniħtych
V
ņyþ w obrħbie zmienionej zapalnie skry
V
ņyþ w obrħbie blizn, itp.
¤ Dostħp Ňylny dþugi (centralny):
V
RozwaŇyę moŇliwoĻę kaniulacji naczynia obwodowego
i uŇycie cewnika tak dþugiego, by speþniaþ zadanie
dostħpu centralnego
V
Zaczynaę prby kaniulacji od naczyı dystalnych
V
W sytuacjach zagroŇenia Ňycia pacjenta i koniecznoĻci
szybkiego podania lekw zakþadaę dostħp,
w odniesieniu do ktrego osoba wykonujĢca
ma najwiħksze doĻwiadczenie
V
Unikaę kaniulacji Ňyþ szyjnych wewnħtrznych i Ňyþ
podobojczykowych u pacjentw niespokojnych,
pobudzonych psychoruchowo
7
8
CZYNNIKI UTRUDNIAJġCE
NAKŁUCIE ņYLNE
¤ Obfita tkanka tþuszczowa
¤ Niewidoczne i trudne do wymacania naczynie Ňylne
¤ Przesuwalne, odsuwajĢce siħ od koıca igþy Ňyþy
¤ Zwþknienie tkanek po uprzednich licznych nakþuciach
¤ Zmiany zarostowe Ļwiatþa Ňyþy
¤ PobudliwoĻę ruchowa pacjenta
¤ Powstanie skrzepu krwi w igle/kaniuli na skutek
przedþuŇajĢcych siħ czynnoĻci
¤ Zablokowanie wylotu igþy na skutek oparcia jej Ļciħcia
o Ļcianħ naczynia lub zastawkħ ŇylnĢ
¤ Odruchowe obkurczenie siħ naczynia krwionoĻnego
WYKONANIE NAKŁUCIA
ņYŁY IGŁġ
9
10
ZESTAW DO NAKŁUCIA
ETAPY WYKONANIA NAKŁUCIA
¤ Strzykawka jednorazowa
¤ Igþa jednorazowa (0,7 Î 0,9)
¤ Opaska uciskowa - staza
¤ ĺrodek do dezynfekcji miejsca wkþucia
(Skinsept, Leko, itp.)
¤ Gaziki jaþowe do odkaŇania
¤ Rħkawiczki ochronne jednorazowe
¤ Pojemnik na odpadki (np. miska nerkowata)
¤ Pojemnik na zuŇyte igþy
¤ Materiaþ opatrunkowy do zabezpieczenia miejsca
wkþucia
¤ Sprawdzenie zlecenia lekarskiego
¤ Poinformowanie pacjenta o celu, istocie, przebiegu i
ewentualnych niepoŇĢdanych objawach mogĢcych
wystĢpię po zabiegu
¤ Uzyskanie zgody pacjenta lub jego opiekuna
na wykonanie zabiegu
¤ Umycie higieniczne rĢk
¤ Przygotowanie sprzħtu (zestawu) niezbħdnego
do nakþucia Ňyþy
¤ Polecenie pacjentowi przyjħcia pozycji siedzĢcej lub
leŇĢcej, wygodnej dla pacjenta (zaleŇnie od stanu
zdrowia lub wieku)
11
12
2
ETAPY WYKONANIA NAKŁUCIA
ETAPY WYKONANIA NAKŁUCIA
¤ ZaþoŇenie rħkawiczek jednorazowego uŇytku
¤ Wybranie odpowiedniej, dobrze widocznej Ňyþy przez
oglĢdanie i dotykanie
¤ ZaþoŇenie opaski uciskowej powyŇej miejsca wkþucia
¤ Zdezynfekowanie miejsca wkþucia Ļrodkiem
antyseptycznym
¤ Wyjħcie igþy z opakowania, poþĢczenie ze strzykawkĢ,
zdjħcie zabezpieczenia igþy
¤ Nakþucie Ňyþy igþa poþĢczonĢ ze strzykawkĢ
¤ Aspirowanie przez odciĢgniħcie tþoka (pojawienie siħ
krwi potwierdza poþoŇenie igþy w Ňyle)
¤ Zwolnienie opaski uciskowej
¤ Zrealizowanie celu nakþucia Ňyþy
¤ Po zakoıczeniu zabiegu przyþoŇenie w miejscu
wkþucia jaþowego gazika i usuniħcie igþy ze Ļwiatþa
Ňyþy
¤ Zabezpieczenie miejsca wkþucia opatrunkiem
uciskowym z rwnoczesnym uniesieniem koıczyny
pacjenta
¤ UporzĢdkowanie zestawu
¤ Zdjħcie rħkawiczek i higieniczne umycie rĢk
¤ Udokumentowanie wykonanej iniekcji
13
14
ETAPY WYKONANIA NAKŁUCIA
ETAPY WYKONANIA NAKŁUCIA
¤ Technika nakþucia Ňyþy igþĢ:
V Ostrze igþy (Ļciħcie) skierowaę ku grze
V ObjĢę kaniulowanĢ koıczynħ rħkĢ od doþu celem
dodatkowego unieruchomienia okolicy wkþucia i
zmniejszenia ruchomoĻci Ňyþy
V
Skrħ poniŇej planowanego miejsca wkþucia mocno
napiĢę (unieruchomienie Ňyþy, aby nie przesuwaþa siħ
podczas kþucia)
V Nakþuę Ňyþħ metodĢ:
-
bezpoĻredniĢ Î pod kĢtem 10-30°tak, aby igþa osiĢgnħþa Ňyþħ
najkrtszĢ drogĢ
-
poĻredniĢ Î 3-5mm bocznie do Ňyþy, igþħ poprowadzię przez
tkankħ podskrnĢ rwnolegle do skry, Ļwiatþa Ňyþy szukaę
po przejĻciu 0,5-1cm
V
Wprowadzię do Ňyþy đ dþugoĻci igþy
V Pojawienie siħ krwi w nasadce igþy Ļwiadczy o poþoŇeniu
igþy w Ļwietle Ňyþy
15
16
ZESTAW DO NAKŁUCIA KANIULġ
WYKONANIE NAKŁUCIA
ņYŁY KANIULġ
¤ Jednorazowa jaþowa kaniula
¤ Jednorazowa strzykawka z 0,9% roztworem NaCl
¤ Opaska uciskowa - staza
¤ ĺrodek do dezynfekcji miejsca wkþucia
(Skinsept, Leko, itp.)
¤ Gaziki jaþowe do odkaŇania
¤ Rħkawiczki ochronne jednorazowe
¤ Pojemnik na odpadki (np. miska nerkowata)
¤ Pojemnik na zuŇyte igþy
¤ Materiaþ opatrunkowy do zabezpieczenia miejsca
wkþucia
17
18
3
ETAPY WYKONANIA NAKŁUCIA
ETAPY WYKONANIA NAKŁUCIA
¤ Sprawdzenie zlecenia lekarskiego
¤ Poinformowanie pacjenta o celu, istocie, przebiegu i
ewentualnych niepoŇĢdanych objawach mogĢcych
wystĢpię po zabiegu
¤ Uzyskanie zgody pacjenta lub jego opiekuna
na wykonanie zabiegu
¤ Umycie higieniczne rĢk
¤ Przygotowanie sprzħtu (zestawu) niezbħdnego
do kaniulacji Ňyþy
¤ Polecenie pacjentowi przyjħcia pozycji siedzĢcej lub
leŇĢcej, wygodnej dla pacjenta (zaleŇnie od stanu
zdrowia lub wieku)
¤ ZaþoŇenie rħkawiczek jednorazowego uŇytku
¤ Wybranie odpowiedniej, dobrze widocznej Ňyþy przez
oglĢdanie i dotykanie
¤ ZaþoŇenie opaski uciskowej powyŇej miejsca wkþucia
¤ Zdezynfekowanie miejsca wkþucia Ļrodkiem
antyseptycznym
¤ Wyjħcie igþy z opakowania, poþĢczenie ze strzykawkĢ,
zdjħcie zabezpieczenia igþy
¤ Nakþucie Ňyþy kaniulĢ (pojawienie siħ krwi potwierdza
poþoŇenie kaniuli w Ňyle)
19
20
ETAPY WYKONANIA NAKŁUCIA
ETAPY WYKONANIA NAKŁUCIA
¤ Zwolnienie opaski uciskowej
¤ Wprowadzenie kaniuli do Ňyþy z jednoczesnym
wycofaniem mandrynu
¤ Przepþukanie kaniuli 0,9% roztworem NaCl
¤ Zabezpieczenie Ļwiatþa wkþucia jaþowym koreczkiem
¤ ZaþoŇenie jaþowego opatrunku na miejsce
wprowadzenia kaniuli
¤ Umocowanie kaniuli za pomocĢ plastra (venaplast)
¤ UporzĢdkowanie zestawu
¤ Zdjħcie rħkawiczek i higieniczne umycie rĢk
¤ Udokumentowanie wykonanej iniekcji
21
¤ Technika nakþucia Ňyþy kaniulĢ:
V ZaþoŇyę opaskħ uciskowĢ powyŇej miejsca wkþucia
V Zdezynfekowaę miejsce wkþucia
V WyjĢę kaniulħ z opakowania
V
ZdjĢę z kaniuli plastikowĢ osþonħ (nasadkħ)
V WziĢę kaniulħ do rħki, mocno trzymaę trzema palcami
Î kciukiem i palcem wskazujĢcym od gry, palcem
Ļrodkowym od doþu
V
Miejsce nakþucia skry powinno siħ znajdowaę okoþo
0,5-1cm poniŇej przewidywanego miejsca nakþucia Ňyþy
V KierujĢc kaniulħ pod kĢtem 25-30°do przebiegu Ňyły,
przekłuę skórħ, nastħpnie obniŇyę kaniulħ prawie
równolegle do skóry i wprowadzię do naczynia Ňylnego
22
ETAPY WYKONANIA NAKŁUCIA
ETAPY WYKONANIA NAKŁUCIA
V Pojawienie siħ krwi w komorze kontrolnej jest
potwierdzeniem obecnoĻci kaniuli w Ļwietle Ňyþy
V
Przesuwaę kaniulħ o 1-2mm ku przodowi naczynia,
jednoczeĻnie wycofywaę metalowy mandryn ze Ļwiatþa
plastikowej obudowy
V Zwolnię ucisk Ňyþy
V Sprawdzię efektywnoĻę kaniulacji podajĢc do kaniuli 5-
10ml 0,9% roztworu NaCl. O prawidþowym wykonaniu
kaniulacji Ļwiadczy:
-
brak reakcji blowej w miejscu wkþucia
-
niezaburzony przepþyw przez kaniulħ
-
brak uwypuklenia w okolicy miejsca wkþucia
-
þatwe cofanie siħ krwi po odþĢczeniu strzykawki
V ZamknĢę kaniulħ koreczkiem i przepþukaę przez zastawkħ
do wstrzykniħę (zapobiega to wykrzepianiu krwi cofniħtej
do kaniuli podczas zakþadania korka)
V
Zaopatrzyę miejsce wkþucia i zabezpieczyę przez
oklejenie (venaplast)
23
24
4
PIELĦGNACJA KANIULI
I MIEJSCA WKŁUCIA
PIELĦGNACJA KANIULI
I MIEJSCA WKŁUCIA
¤ Dokonywanie kontroli umocowania i umiejscowienia
kaniuli
¤ Obserwacja kaniuli pod kĢtem zagiħcia, pħkniħcia,
wysuniħcia
¤ Delikatna obsþuga dostħpu
¤ Zapewnienie staþego, caþodobowego przepþywu pþynu
przez kaniulħ, a w przypadku nawet krtkiej jej
nieuŇywalnoĻci regularnie przepþukiwanie 0,9%
roztworem NaCl
¤ Przestrzeganie maksymalnego przepþywu dla kaniuli
¤ Zmiana kaniuli co 48-72h.
25
¤ Mycie rĢk przed wykonaniem kaŇdej czynnoĻci
zwiĢzanej z dostħpem Ňylnym
¤ Zabezpieczenie miejsca wkþucia jaþowym opatrunkiem
¤ Zachowanie maksymalnej jaþowoĻci przy uŇytkowaniu
kaniuli (jaþowe korki, strzykawki, aparaty do wleww,
przedþuŇacze)
¤ Kontrolowanie miejsca wprowadzenia kaniuli dwa razy
dziennie oraz przed, podczas i po kolejnym podaniu
lekw pod kĢtem infekcji miejscowej, zmiany
zabarwienia, obrzħku, nacieku, itp.)
¤ Codzienna zmiana opatrunku
26
POWIKŁANIA DOSTĦPÓW ņYLNYCH
OBJAWY ĺWIADCZġCE
O STANIE ZAPALNYM
¤ Miejscowy krwiak
¤ ZakaŇenie w miejscu kaniulacji
¤ Naciek zapalny tkanki podskrnej
¤ Zapalenie Ňyþy
¤ Martwica tkanek
¤ Powikþania zakrzepowo-zatorowe
¤ Posocznica
¤ Zator powietrzny
¤ Obrzħk
¤ Zmiana zabarwienia skry
¤ Bl nasilajĢcy siħ przy dotyku
¤ Zgrubienie Ňyþy
¤ Zaczerwienienie skry w miejscu przebiegu Ňyþy
¤ Miejscowe podwyŇszenie ciepþoty
27
28
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]