[ Pobierz całość w formacie PDF ]
BEZPIECZEŃSTWO PRACY 5/2005
mgr inż. JERZY ZAWADZKI
Ministerstwo Gospodarki i Pracy
NOWELIZACJA
DYREKTYWY MASZYNOWEJ
98/37/WE
W artykule przedstawiono stan prac oraz omówiono projekt nowelizacji dyrektywy 98/37/WE, tzw. maszynowej
zaakceptowany przez Radę ds. Konkurencyjności w dniu 24 września 2004 r.
Amendment of the machinery directive 98/37/EC
This article presents the advancement of work on a draft of the amendment of the 98/37/EC directive, the so-called machine
directive, accepted by the Council for Competitiveness on September 24, 2004. It also discusses the draft.
ków producentów wyrobów określonych
w tekście dyrektywy. Prace te mają ułatwić
działalność podmiotów gospodarczych,
w tym szczególnie producentów.
W artykule przedstawiono: stan prac
nad projektem nowelizacji dyrektywy
98/37/WE z uwzględnieniem pierwotnej
wersji projektu przedłożonego przez Komi-
sję Europejską (KE) i uzasadnień Komisji
dotyczących konieczności jej nowelizacji,
obecny stan projektu, zmiany wprowa-
dzane w odniesieniu do poszczególnych
podmiotów dyrektywy, ze szczególnym
uwzględnieniem producentów wyrobów,
które podlegają dyrektywie maszynowej.
2
Na stronie internetowej Unii Euro-
pejskiej, dotyczącej maszyn, jest do-
stępny dokument przedstawiający pro-
pozycje
3
Komisji Europejskiej zmian
dyrektywy maszynowej i ich uzasadnienie
oraz dokument
4
przedstawiający korektę
proponowanych zmian po uwzględnieniu
opinii Komitetu Ekonomiczno-Społeczne-
go
5
oraz Parlamentu Europejskiego
6
.
Wstęp
Z dniem 1 maja 2004 r. Rzeczpospolita
Polska przystąpiła do Unii Europejskiej
i wspólnie z innymi państwami, członkami Unii
Europejskiej, uczestniczy w kształtowaniu
i wypełnianiu przepisów prawa unijnego.
W celu zapewnienia realizacji procedur
oceny zgodności wyrobów z wymaganiami
dyrektyw laboratoria badające wyroby oraz
jednostki je certyfikujące przygotowały swo-
je zaplecze techniczne, personel oraz poddały
się ocenie i uzyskały uprawnienia do badania
i oceny wyrobów na zgodność z przepisami
dyrektyw nowego podejścia, uzyskując statut
jednostek notyfikowanych.
Polski Komitet Normalizacyjny wydał
na potrzeby każdego z rozporządzeń wdra-
żających przepisy dyrektyw, polską lub
przejściowo angielską wersję norm zhar-
monizowanych, ułatwiających producen-
tom wykazanie zgodności produkowanych
wyrobów z zasadniczymi wymaganiami
dyrektyw.
W celu zapewnienia respektowania
prawa został w Polsce zorganizowany
nadzór rynku w zakresie przestrzegania
przepisów bezpieczeństwa wyrobów, który
podlega Urzędowi Ochrony Konkurencji
i Konsumentów.
Wiele polskich instytucji biorących
udział w systemie oceny zgodności wy-
robów, jak również wielu przedstawicieli
producentów wyrobów uczestniczyło
w zagranicznych i krajowych szkoleniach
przygotowujących ich do stosowania
przepisów dyrektyw w Polsce. Zostało
opublikowanych również wiele broszur
do celów szkoleniowych, w tym broszura
dotycząca dyrektywy maszynowej.
1
Dotychczasowe działania, mające
na celu osiągnięcie zgodności polskiego
systemu oceny zgodności wyrobów z sys-
temem unijnym, z uwagi na ich zakończe-
nie zostały obecnie zastąpione udziałem
naszego kraju w systemie stanowienia
prawa unijnego i bieżącym wdrażaniem
jego zmian do prawa polskiego.
Przed przystąpieniem do Unii Euro-
pejskiej Polska wprawdzie uczestniczyła
w organizacjach unijnych (np. grupach
roboczych Rady Unii Europejskiej oraz
grupach roboczych Komisji Europejskiej),
jednak na zasadach obserwatora. Od
1 maja 2004 r. Polska uczestniczy w tych
organizacjach jako pełnoprawny członek,
korzystając z wynikających z tego faktu
uprawnień, ale i wywiązując się z obowiąz-
ków i odpowiedzialności.
Jednym z przykładów jest uczestnic-
two w Grupie Roboczej Rady Unii Eu-
ropejskiej ds. Harmonizacji Technicznej
w odniesieniu do maszyn. Obecnie prace
te są w końcowym stadium uzgadniania
treści projektu nowelizacji dyrektywy
98/37/WE, tzw. maszynowej, który ma
zastąpić tę dyrektywę.
Losy dyrektywy maszynowej, w tym
przygotowania do jej nowelizacji, mogą być
doskonałym przykładem rozwoju wspólne-
go rynku, obejmującego coraz więcej grup
wyrobów przez harmonizację przepisów
i doskonalenie organizacji systemu oceny
ich zgodności. Są również przykładem in-
tensywnej współpracy specjalistów państw
członkowskich dążących do jak najlepszego
i zasadnego, w ich rozumieniu, ukształto-
wania zakresu, zasadniczych wymagań,
procedur oceny zgodności, uprawnień
i obowiązków organów unijnych oraz zobo-
wiązań państw członkowskich czy obowiąz-
2
Autor uczestniczył w ostatnim stadium uzgodnień
treści projektu nowelizacji dyrektywy maszynowej.
3
Proposal for a Directive of the European
Parliament and of the Council on Machinery
and amending Directive 95/16/EC. Document
COM(2000) 899 final of 26.01.2001
eu.int/comm/enterprise/mechan_equipment/ma-
chinery/direct/proposal.htm
4
Amended Proposal for a Directive of the European
Parliament and of the Council on Machinery
and amending Directive 95/16/EC. Document
COM(2003) 48 final of 11.2.2003
equipment/machinery/direct/proposal.htm
5
“Opinion of the Economic and Social Committee
on the “Proposal for a Directive of the European
Parliament and of the Council on machinery and
amending Directive 95/16/EC” – Official Journal
C 311 , 07/11/2001 P. 0001 – 0006
eu.int/eur-lex/lex/LexUriServ/LexUriServ.do?u-
ri=CELEX:52001AE1112:EN:HTML
6
“European Parliament legislative resolution on the
proposal for a directive of the European Parliament
and of the Council on machinery and amending
Directive 95/16/EC“ (COM(2000) 899 - C5-
0035/2001 - 2001/0004(COD)) – Official Journal
271 E , 12/11/2003 P. 0491 – 0558
europarl.eu.int/omk/sipade2?PROG=TA&L=E-
N&REF_P=P5_TA-2002-0362
1
Wymagania bezpieczeństwa dla maszyn umiesz-
czanych na rynkach Unii Europejskiej i na rynku
w Polsce.
Ocena+zgodnosci/Wymagania++bezpieczenstwa
++dla++maszyn+umieszczanych++na+rynkach+
+Unii++Europejskiej++i++n.htm
BEZPIECZEŃSTWO PRACY 5/2005
Uzasadnienie potrzeby
nowelizacji według KE
Komisja Europejska podejmuje starania
zmierzające do doskonalenia prawa unijne-
go. Działania te są realizowane z udziałem
zainteresowanych stron, będących podmio-
tami tego prawa. Już we wrześniu 1994 r.
została utworzona grupa niezależnych spe-
cjalistów z różnych obszarów (przemysłu,
rzemiosła, szkół wyższych, prawa, admi-
nistracji publicznej) pod przewodnictwem
Bernharda Molitora, której zadaniem było
dokonanie oceny wpływu prawa wspólno-
towego i narodowego na konkurencyjność
i rynek pracy Wspólnoty Europejskiej
oraz zaproponowanie niezbędnych zmian.
Grupa zgłosiła wiele uwag dotyczących
poszczególnych dyrektyw, w tym w odnie-
sieniu do dyrektywy maszynowej 18 uwag
ogólnych i 12 szczegółowych. Komisja
rozpatrzyła uwagi i zadbała, aby w pro-
jekcie nowelizacji dyrektywy maszynowej
były osiągnięte następujące cele:
•
zrozumiałość i przydatność przepisów
prawa
– Komisja nie tylko wprowadziła do-
kładniejsze definicje stosowanych w dy-
rektywie pojęć ale również zaproponowała
bardziej klarowne i dokładniej opisane pro-
cedury oceny zgodności i nadzoru rynku
•
zwiększenie zakresu stosowania
dyrektywy w obszarze znaczenia pojęcia
„maszyna”
– Komisja rozszerzyła zakres dyrekty-
wy o przenośne urządzenia wykorzystujące
naboje, przeznaczone do użytku technicz-
nego; dotychczas wyroby te są wyłączone
z zakresu dyrektywy maszynowej, mimo
że spełniają definicję maszyny, gdyż są po-
równywane do broni palnej; nadal zostaną
wyłączone z dyrektywy wyroby, w których
ładunek wybuchowy bezpośrednio działa
na napędzany element
– do zakresu dyrektywy włączono
również dźwigi budowlane przeznaczone
do podnoszenia osób lub osób i towarów
•
jednoznaczność relacji rozwiązań
technicznych podawanych w normach
zharmonizowanych z zasadniczymi wy-
maganiami dyrektywy
– uznano za niezbędne, aby w normach
zharmonizowanych jednoznacznie zostały
określone związki pomiędzy treścią normy
a odnośnymi wymaganiami dyrektywy
maszynowej w zakresie bezpieczeństwa
i ochrony zdrowia, oraz aby normy określa-
ły, które odnośne zasadnicze wymagania
w tym zakresie nie zostały ujęte w wyma-
ganiach tych norm lub zostały tam ujęte
jedynie częściowo
•
usunięcie niejasności związanych
z oznaczaniem wyrobów znakiem CE
– jednoznacznie określono warunki,
znaczenie i obowiązek oznakowania
wyrobów znakiem CE oraz skutki nieuza-
sadnionego użycia tego znaku
•
usunięcie niepewności co do związku
dyrektywy maszynowej z „używanymi
maszynami”
– jednoznacznie określono pojęcia
„wprowadzenie do obrotu” oraz „wpro-
wadzenie do użytkowania”, zwracając
uwagę, że dotyczy to pierwszego udostęp-
niania wyrobu we Wspólnocie; maszyny
używane, o ile nie były po pierwszym
wprowadzeniu do obrotu poddane istotnym
zmianom, są uznawane jako już wcześniej
wprowadzone do obrotu i nie podlegają
dyrektywie maszynowej lecz dyrektywie
89/655/WE dotyczącej bezpieczeństwa
użytkowania maszyn przez pracowników
podczas pracy
•
usunięcie niejednoznaczności przy-
należności wyrobu do zakresu stosowania
dyrektywy maszynowej lub innej dyrek-
tywy
– ponownie zdefiniowano pojęcie
maszyny na potrzeby dyrektywy i podano
wiele grup wyrobów, które są wyłączone
z tej dyrektywy oraz
– wyraźnie podkreślono, że w przypad-
ku, gdy zagrożenia określone w załącz-
niku I do dyrektywy maszynowej są cał-
kowicie lub częściowo objęte w sposób
bardziej szczegółowy zakresem innych
dyrektyw Wspólnoty, dyrektywa maszy-
nowa nie ma zastosowania lub przestaje
mieć zastosowanie w odniesieniu do takich
zagrożeń od momentu wejścia w życie
tych dyrektyw
•
skrócenie wykazu maszyn uznawa-
nych za szczególnie niebezpieczne (za-
łącznik IV) w celu zmniejszenia kosztów
ponoszonych przez producentów tych
maszyn
– wykaz skrócono w nieznacznym
zakresie z uwagi na występowanie tam
jedynie maszyn o wyjątkowo wysokim
ryzyku wystąpienia wypadku, natomiast
– wprowadzono wariantową procedurę
oceny zgodności opartą na pełnym za-
pewnieniu jakości, przy której producent
nie jest zobowiązany oddawać wszystkich
typów maszyn do badania typu WE w jed-
nostce notyfikowanej.
•
rozszerzenie i bardziej precyzyjne
określenie zakresu
•
zapewnienie wysokiego poziomu
bezpieczeństwa i ochrony zdrowia użyt-
kowników maszyn
•
minimalizację kosztów przedsię-
biorstw: obciążenia finansowe i admini-
stracyjne wynikające z nowelizacji dyrek-
tywy są do zaakceptowania; ewentualne
dodatkowe koszty, wynikające z niektó-
rych postanowień nowelizacji dyrektywy,
są pozytywnie rekompensowane w wyniku
precyzyjnego określenia poszczególnych
części dyrektywy oraz jej zakresu, wyłą-
czeń i zastosowanych definicji
•
usunięcie wątpliwości interpretacyj-
nych dotyczących niektórych wymagań
i elementów bezpieczeństwa: precyzyjnie
sformułowano wymagania i określono
elementy bezpieczeństwa; dołączono
do dyrektywy otwartą listę elementów
bezpieczeństwa i zapewniono możliwości
jej korygowania przez komitet ds. maszyn
•
jednoznaczne określenie zakresu sto-
sowania dyrektywy w odniesieniu do wy-
posażenia elektrotechnicznego: usunięto
niejasności wynikające dla przemysłu ma-
szynowego i komitetów normalizacyjnych
w zakresie wyposażenia elektrotechniczne-
go maszyn przez jednoznaczne wyłączenia
odpowiedniego wyposażenia z zakresu
dyrektywy maszynowej
•
rozszerzenie zakresu stosowania dy-
rektywy: pozytywnie przyjęto rozszerzenie
zakresu dyrektywy o przenośne urządzenia
wykorzystujące naboje oraz dźwigi budow-
lane przeznaczone do podnoszenia osób lub
osób i towarów, co umożliwi zastosowanie
do nich oznaczenie CE i wynikające z tego
korzyści dla ich producentów
•
usunięcie niejasności zakresu dyrektywy
co do silników: silniki objęte innymi specy-
ficznymi dyrektywami wyłączono z zasto-
sowania dyrektywy maszynowej, co usunie
dotychczasowe niepewności i spory
•
usunięcie niejasności dotyczących
maszyn niekompletnych: w odniesieniu
do niekompletnych maszyn uszczegóło-
wiono, że chodzi o prawie kompletne ma-
szyny nie przeznaczone do samodzielnego
działania lecz do wbudowania do innej
maszyny, która jako całość zostanie pod-
dana ocenie zgodności; odpowiednia de-
klaracja dotycząca maszyny przeznaczonej
do wbudowania oraz instrukcja montażu
musi być dołączona do niekompletnej ma-
szyny; zdaniem przedstawicieli przemysłu,
odnośnie do instrukcji montażu niekom-
pletnej maszyny powinny być stawiane
łagodniejsze wymagania niż do instrukcji
obsługi maszyny kompletnej, aby koszty
jej opracowania nie były zbyt duże
•
zwiększenie bezpieczeństwa związa-
nego z maszynami: skorygowano zasadni-
cze wymagania, zapewniając odpowiednie
bezpieczeństwo odnośnie do:
Znaczenie skutków
nowelizacji według KE
Znaczenie skutków nowelizacji dy-
rektywy 98/37/WE według KE zostało
ocenione na podstawie studium przepro-
wadzonego na zlecenie Komisji. Zdaniem
KE nie jest praktycznie możliwe dokonanie
oceny kosztów i korzyści w odniesieniu
do każdego indywidualnego przypadku.
Jednak, na podstawie rozmów z produ-
centami i użytkownikami maszyn, można
wskazać na osiągnięcie kilku celów:
•
poprawę czytelności i spójności
legislacji: użytkownikom dyrektywy za-
pewniono bardziej klarowny i precyzyjny
tekst
7
BEZPIECZEŃSTWO PRACY 5/2005
– sterowania: przewidziano wyposa-
żenie w niezbędne elementy sterownicze
każdego miejsca obsługi; przewidziano
konieczność zastosowania w ruchomych
maszynach rozwiązań uniemożliwiających
nieupoważnione użycie elementów sterow-
niczych, co może prowadzić do zmiany
wyposażenia maszyn
– kabiny: jeżeli z otoczenia wynikają
dla obsługi maszyny zagrożenia, to maszy-
na musi być wyposażona w kabinę
– piorunochronu: przewidziano ko-
nieczność stosowania piorunochronu
w przypadku maszyn znajdujących się
na otwartym terenie
– maszyn w przemyśle kosmetycz-
nym: zwiększono wymagania higieniczne
dotyczące tej grupy maszyn, jednak
producenci zastosowali wcześniej te
wymagania i w większości przypadków
będzie to usankcjonowaniem istniejącego
już stanu techniki
•
dopasowanie administracyjnych pro-
cedur i formalnych aspektów dyrektywy
do potrzeb zapewnienia bezpieczeństwa
związanego z maszynami i minimalizacji
koszów producenta:
– w odniesieniu do maszyn wymienio-
nych w załączniku IV, projektowanych
i produkowanych zgodnie ze zharmoni-
zowanymi normami, pierwotna wersja
nowelizacji dyrektywy przewidywała ba-
danie dokumentacji lub badanie typu WE
przez jednostkę notyfikowaną. W obecnej
wersji projektu zrezygnowano również
z procedury polegającej na składaniu samej
dokumentacji technicznej w notyfikowanej
jednostce w celu poddawania dokumenta-
cji ocenie zgodności. W celu zmniejszenia
kosztów wprowadzono również nową pro-
cedurę oceny zgodności wykorzystującą
system pełnego zapewnienia jakości, jako
alternatywę do znacznie bardziej kosz-
townej procedury badania każdego typu
w przypadku producentów produkujących
wiele typów maszyn.
– zwiększenie efektów związanych
z zastosowaniem dyrektywy maszynowej
przez zwiększenie zakresu maszyn obję-
tych tą dyrektywą i bardziej precyzyjne
określenie tego zakresu.
Opis struktury projektu
– dokument 5786/05
Projekt nowelizacji dyrektywy ma-
szynowej, podobnie jak obowiązująca
obecnie dyrektywa 98/37/WE
7
, zawiera
trzy „części”: preambułę, 29 artykułów
oraz załączniki.
Aktualną wersję projektu nowelizacji
dyrektywy maszynowej 98/37/WE przed-
stawia roboczy dokument 5786/05 z dnia
14 lutego 2005 r.
Directive of the European
Parliament and of the Council on machine-
ry and amending Directive 95/16/EC
.
Zakres stosowania omawianej dyrekty-
wy obejmuje (art.2): maszyny, wymienne
wyposażenie, elementy bezpieczeństwa,
osprzęt do urządzeń dźwigowych, łańcu-
chy, liny oraz pasy, odłączalne urządzenia
do mechanicznego przenoszenia napędu,
maszyny niekompletne przeznaczone
do wbudowania w inne maszyny (np. linie
technologiczne).
Zdefiniowano na nowo pojęcie ma-
szyny, przy czym na potrzeby dyrektywy
wyroby wymienione pod literami a) do f)
przyporządkowano pojęciu „maszyna”,
co skutkuje jednakowym ich traktowaniem
w zakresie procedur oceny zgodności.
Z zakresu stosowania dyrektywy wyłą-
czono 12 grup wyrobów (np. urządzenia
użytkowane na terenie wesołych miaste-
czek, broń, określone środki transportu
oraz określone inne urządzenia, w stopniu
w jakim są one objęte innymi dyrekty-
wami, np. dyrektywą Rady 73/23/EWG
– np. urządzenia AGD i RTV).
Tabela
PROCEDURY OCENY ZGODNOŚCI
Procedure of conformity assessment
Dyrektywa 98/37/WE
Projekt nowelizacji dyrektywy maszynowej
*
według 5785/05 z 2005 r.
– dla każdej wyprodukowanej maszyny lub
urządzenia bezpieczeństwa wystawienie dekla-
racji zgodności WE wg zał. II pkt A lub C – art.
8 ust. 1
– sporządza deklarację zgodności WE zgodnie
z sekcją A zał. II i upewnia się, że towarzyszy ona
maszynie – art. 5 ust 1 lit. E
– mocuje oznakowanie CE zgodnie z art. 16 i art.
5 ust. 1 lit. F
Maszyny nie ujęte w załączniku IV do dyrektywy
– sporządzenie dokumentacji techniczno-konstruk-
cyjnej wg zał. V– art.8 ust. 2 lit. a
(w tym dla produkcji seryjnej również opis czyn-
ności podjętych w celu zapewnienia, że maszyna
pozostaje zgodna z wymaganiami określonymi
w dyrektywie)
– procedura oceny zgodności z wewnątrzzakłado-
wymi kontrolami produkcji wg zał. VIII (w tym
sporządzenie dokumentacji technicznej wg zał.
VII pkt A 1 b)
Maszyny ujęte w załączniku IV do dyrektywy
Produkowane zgodnie z normami zharmonizowanymi – dyr. 98/37/WE
Produkowane zgodnie z normami zharmonizowanymi i normy te obejmują wszystkie wymagania
– projekt nowelizacji
–
– procedura oceny zgodności z wewnątrzzakłado-
wymi kontrolami produkcji wg zał. VIII lub
–
– złożenie dokumentacji w jednostce notyfikowanej
art. 8 ust. 2 lit c tiret 1 oraz zał. VI lub
– badanie dokumentacji przez jednostkę notyfi-
kowaną czy normy zharmonizowane odpowiednio
zastosowano art. 8 ust. 2 lit. c tiret 2 oraz zał. VI
lub
– badanie typu WE przez jednostkę notyfikowaną
wg zał. VI art. 8 ust.2 lit. c tiret 3
Stan prac
nad projektem nowelizacji
–
Główne cele nowelizacji dyrektywy
Głównymi celami nowelizacji dyrekty-
wy 98/37/WE przedstawionymi w pream-
bule aktualnej wersji projektu nowelizacji
dyrektywy są m.in.
– zmniejszenie kosztów społecznych
dużej liczby wypadków spowodowanych
bezpośrednio podczas użytkowania ma-
szyn, przez projektowanie i wykonywanie
maszyn zapewniających bezpieczeństwo
oraz właściwą ich instalację i utrzymanie
– poprawa poziomu bezpieczeństwa
osiągniętego przez państwa członkowskie
– zmniejszenie niepotrzebnych ograni-
czeń nakładanych na producentów w od-
niesieniu do niektórych rodzajów maszyn
– badanie typu WE przez jednostkę notyfikowaną
wg zał. IX, łącznie z wewnątrzzakładowymi kon-
trolami produkcji wg zał. VIII lub
– procedura pełnego zapewnienia jakości wg zał. X
– (udział jednostki notyfikowanej; oznakowanie CE
z podaniem numeru jednostki notyfikowanej)
Produkowana niezgodnie lub częściowo zgodnie z normami zharmonizowanymi lub normy takie
nie istnieją – dyr. 98/37/WE
Produkowana niezgodnie lub częściowo zgodnie z normami zharmonizowanymi lub normy
nie obejmują wszystkich wymagań – projekt nowelizacji dyrektywy
– badanie typu WE przez jednostkę notyfikowaną
wg zał. VI art. 8 ust.2 lit. c tiret 3
–
– badanie typu WE przez jednostkę notyfikowaną
wg zał. IX, łącznie z wewnątrzzakładowymi kon-
trolami produkcji wg zał. VIII lub
– procedura pełnego zapewnienia jakości wg zał. X
– (udział jednostki notyfikowanej; oznakowanie CE
z podaniem numeru jednostki notyfikowanej)
* wg projektu nowelizacji jako maszynę uważa się również wymienne wyposażenie, elementy
bezpieczeństwa, osprzęt do urządzeń dźwigowych, łańcuchy, liny oraz pasy, odłączalne urządzenia
przenoszenia napędu
–
– opatrzenie maszyny oznakowaniem CE (wg art.
10) – art. 5 ust. 1 lit. F
BEZPIECZEŃSTWO PRACY 5/2005
Zmieniono większość załączników
i zastosowano zasadę jednoznacznej iden-
tyfikacji ich zawartości:
– załącznik I
Zasadnicze wymagania zdro-
wia i bezpieczeństwa dotyczące projektowania
i wytwarzania maszyn
zawiera zasadnicze
wymagania, które obowiązkowo muszą być
spełnione przez wyroby wprowadzane na ry-
nek lub do użytkowania
– załącznik II
Deklaracje
określa treść
deklaracji odnoszących się do maszyn, także
niekompletnych, przeznaczonych do wbudo-
wania; ustalono obowiązek przechowywania
deklaracji
– załącznik III
Oznakowanie CE
zawiera
informacje dotyczące tego oznakowania,
w tym również oznakowania CE, z zastoso-
waniem numeru identyfikacyjnego jednostki
notyfikowanej w przypadku zastosowania pro-
cedury pełnego zapewnienia jakości określonej
w art. 12 ust. 3 lit. a) oraz art. 12 ust. 4 lit. c)
– załącznik IV
Rodzaje maszyn, do których
ma zastosowanie jedna z procedur oceny
zgodności określonych w art. 12 ust. 4
za-
wiera listę maszyn, w tym również wyrobów
przyjętych w dyrektywie pod pojęciem „ma-
szyna”, a faktycznie nie będących maszynami
w rozumieniu definicji maszyny podanej
w dyrektywie, w przypadku których występuje
obowiązek zastosowania procedury oceny
zgodności z udziałem jednostki notyfikowanej
(art.12 ust. 4)
– załącznik V
Orientacyjny wykaz ele-
mentów bezpieczeństwa odniesiony do art.
2 lit c
wymieniający przykłady elementów
bezpieczeństwa na potrzeby definicji elementów
bezpieczeństwa ujętej w art. 2 lit.c, który może
być uaktualniany
– załącznik VI
Instrukcje montażu maszyn
niekompletnych
zawiera wymagania dotyczące
instrukcji montażu maszyn niekompletnych
w maszynę finalną
– załącznik VII
Dokumentacja techniczna
zawiera wymagania dotyczące dokumentacji
maszyn (A) oraz maszyn niekompletnych (B)
– załącznik VIII zawiera wymagania do-
tyczące „oceny zgodności z zastosowaniem
wewnątrzzakładowej kontroli produkcji”
– załącznik IX
Badania typu WE
zawiera
wymagania dotyczące badania typu WE
– załącznik X
Pełne zapewnienie jakości
zawiera wymagania dotyczące procedury
oceny zgodności maszyn z zastosowaniem sys-
temu pełnego zapewnienia jakości (w ramach
dyrektywy maszynowej – nowa alternatywa
procedury oceny zgodności maszyn)
– załącznik XI
Minimalne kryteria jakie
powinny brać pod uwagę państwa członkow-
skie przy notyfikowaniu jednostek
zawiera
odpowiednie kryteria.
Obecny stan prac na forum UE
Rada ds. Konkurencyjności w dniu
24 września 2004 r. przyjęła akceptację
polityczną projektu nowelizacji dyrek-
tywy maszynowej przedstawionej w do-
kumencie 12509/04 z dnia 17 września
2004 r. Natomiast w dniu 13 października,
na posiedzeniu Grupy Roboczej Rady,
uzgodniono odpowiednio skorygowaną
numerację zawartości załącznika I zapew-
niającą maksymalną możliwą zgodność
z numeracją zastosowaną w załączniku
do dyrektywy 98/37/WE. Dokument
5786/05 jest wynikiem wprowadzenia do-
datkowych korekt porządkowych i opraco-
wania poszczególnych wersji językowych,
w tym wersji polskojęzycznej.
Projekt po zatwierdzeniu lingwistycznym
i prawnym zostanie przekazany Parlamento-
wi Europejskiemu do drugiego czytania.
W projekcie przewidziano 24-miesięcz-
ny okres przejściowy na opublikowanie
krajowych przepisów wprowadzających
przepisy dyrektywy oraz 42-miesięczny
okres na wejście w życie tych przepisów
krajowych, licząc od opublikowania dy-
rektywy w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej (OJEU).
W stosunku do przenośnych urządzeń
wykorzystujących naboje (np. pistolety
do wstrzeliwania kołków), które objęto
zakresem projektu nowelizacji dyrektywy,
zaproponowano 5-letni okres przejściowy,
w którym Państwa Członkowskie mogą
zezwolić na wprowadzanie ich do obrotu
i oddanie do użytku na podstawie krajo-
wych przepisów.
Projekt dyrektywy uzyskał akceptację
polityczną Rządu oraz pozytywną opinię
Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej.
stwach, które przystąpiły do UE w dniu
1 maja 2004 r., zbyt szybkie wprowadzenie
zmian w obowiązującym prawie mogłoby
stwarzać istotne utrudnienia organizacyjno-
-finansowe z uwagi na to, że dopasowanie
systemów oceny zgodności tych krajów
do przepisów unijnych miało miejsce nie-
dawno. Dlatego korzystne wydaje się zapla-
nowanie w projekcie nowelizacji dyrektywy
odpowiednich okresów przejściowych.
Główne skutki nowelizacji dyrekty-
wy, oprócz większej jednoznaczności
przepisów oraz rozszerzenia zakresu
dyrektywy, wynikają ze zmian procedur
oceny zgodności. Rezygnacja z dwóch
procedur polegających na przechowywa-
niu lub ocenie zgodności dokumentacji
oraz wprowadzenie procedury pełnego
zapewnienia jakości powinna zwiększyć
skuteczność oceny zgodności i bezpieczeń-
stwo użytkowników wyrobów. Zmiany te
stawiają jednak jednostki notyfikowane
w sytuacji konieczności przygotowania
się do nowego zakresu działania i nowego
zakresu notyfikacji.
Oczekuje się, że część producentów
maszyn, w ocenie zgodności których był
obowiązkowy udział jednostki notyfiko-
wanej, stosujących w swoich zakładach
certyfikowane systemy zapewnienia ja-
kości, którzy poddawali wcześniej swoje
wyroby certyfikacji na znak B stosunkowo
łatwo przystosują się do nowej procedury
pełnego zapewnienia jakości. Chętnie z niej
skorzystają, widząc możliwość znacznej
samodzielności i zmniejszenia kosztów
oceny oraz zapewnienia zgodności wy-
robów. Szczególnie korzystne dla tych
producentów będzie w tym przypadku
możliwość umieszczenie przy znaku CE
numeru jednostki notyfikowanej, biorącej
udział w ocenie systemu.
Część producentów, którzy obecnie
stosują procedurę badania typu WE będą
mogli nadal ją stosować lub wybrać
procedurę pełnego zapewnienia jakości,
natomiast ci, którzy dotychczas byli
skłonni stosować jedną z likwidowanych
procedur oceny dokumentacji odczują
przejściowo dodatkowe utrudnienia wy-
nikające z konieczności przystosowania
się do jednej z możliwych procedur.
Przewidziane okresy przejściowe powinny
jednak umożliwić korzystne rozłożenie
w czasie przystosowania się do wybranej
przez producentów procedury. Powinny
one również umożliwić przygotowanie
się pozostałych podmiotów dyrektywy,
w tym głównie jednostek notyfikowanych
i podmiotów je oceniających.
Zmiany procedur
oceny zgodności
Szczególne znaczenie zmian przewi-
dzianych w projekcie nowelizacji dy-
rektywy maszynowej wynika ze zmiany
procedur oceny zgodności wyrobów. W ta-
beli przedstawiono procedury zastosowane
w obowiązującej dyrektywie 98/37/WE
oraz procedury przewidziane w projekcie
nowelizacji dyrektywy. Istota zmian polega
na rezygnacji z dwóch procedur polegają-
cych na przekazywaniu jednostce notyfiko-
wanej dokumentacji do przechowywania
lub zbadania zgodności dokumentacji
oraz na wprowadzeniu procedury pełnego
zapewnienia jakości.
7
Obecnie obowiązująca dyrektywa Parlamentu
Europejskiego i Rady 98/37/WE z dnia 22 czerw-
ca 1998 r. w sprawie zbliżenia przepisów państw
członkowskich dotyczących maszyn (zastępująca
dyrektywę 89/392/EWG) została wdrożona do
prawa polskiego rozporządzeniem ministra go-
spodarki, pracy i polityki społecznej z dnia 10
kwietnia 2003 r. w sprawie zasadniczych wymagań
dla maszyn i elementów bezpieczeństwa (DzU
nr 91, poz. 858), które weszło w życie z dniem 1
maja 2004 roku.
Ocena zasadniczych zmian
wynikających z nowelizacji
Pozytywna ocena skutków nowelizacji
dyrektywy maszynowej 98/37/WE
8
od-
nosi się do wszystkich dwudziestu pięciu
państw członkowskich UE. Jednak w pań-
8
Przedstawiona przez Komisję Europejską w doku-
mencie – Brussels, 26.01.2001 COM(2000) 899 final
2001/0004 (COD) Proposal for a DIRECTIVE OF
THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE
COUNCIL on machinery and amending Directive
95/16/EC (presented by the Commission)
9
[ Pobierz całość w formacie PDF ]